Tip:
Highlight text to annotate it
X
Princeton universiteit - September 1947
Wiskundigen hebben de oorlog gewonnen.
Wiskundigen braken de Japanse codes...
en maakten de atoombom.
Wiskundigen zoals jullie.
Het doel van de Russen
is wereldwijd communisme.
Bij medicijnen en economie,
bij technologie en ruimtevaart...
zijn gevechtslinies getrokken.
Om te winnen, hebben we
publiceerbare, toepasbare resultaten nodig.
Wie van jullie wordt de volgende Morse?
De volgende Einstein?
Wie van jullie wordt de pionier
van democratie, vrijheid en ontdekking?
We leggen Amerika's toekomst
in jullie kundige handen.
Welkom op Princeton, heren.
De Carnegie-beurs is 'm niet genoeg.
- Hij wil hem helemaal alleen.
De beurs is nooit eerder gedeeld.
Hansen is geschokt.
Hij wil persé naar Wheeler Lab,
een militaire denktank op MIT.
Hansen is gewend om gekozen te worden.
Hij moet president worden.
Er kan 'n wiskundige verklaring zijn
voor de lelijkheid van je das.
Neilson, Symbolencryptografie.
- Hij brak 'n ***-code...
en hielp 't fascisme uit te bannen.
Dat vertelt hij de meisjes.
Bender. Kernfysica. En jij bent?
- Ben ik te laat?
Ja, Mr. Sol.
- Mooi.
Richard Sol.
- De last van de genialiteit.
Zo veel verzoeken, zo weinig tijd.
- Hoe gaat 't ermee?
Gefeliciteerd, Mr. Hansen.
Nog een graag.
Ik dacht dat je de ober was.
- Gedraag je.
Is niet z'n sterkste kant.
- Ik vergiste me echt.
Zo, Martin Hansen.
Je heet toch Martin?
- Inderdaad, John.
Je raakt gewend aan misrekeningen.
Ik heb je voordrukken gelezen. Allebei.
Die over nazi-codes
en die over niet-lineaire vergelijkingen.
In geen van beide staat
een oorspronkelijk of vernieuwend idee.
Geniet maar van je punch.
Heren, John Nash.
Het mysterieuze genie uit West-Virginia.
De andere winnaar
van de gerenommeerde Carnegie-beurs.
O, Jezus.
De verloren kamergenoot arriveert.
Kamergenoot?
- O god, nee.
Wist je dat 'n kater hetzelfde is
als te weinig vocht in je lichaam...
voor 'n citroenzuurcyclus?
En hetzelfde overkomt je
als je omkomt van de dorst.
Omkomen van de dorst voelt dus
waarschijnlijk hetzelfde aan...
als de kater waar je
uiteindelijk aan kapotgaat.
John Nash?
Charles Herman. Aangenaam.
Het is nu officieel.
Ik ben bijna weer mens.
Agent, ik zag de chauffeur die me schepte.
Hij heette Johnny Walker.
Ik was hier gisteren net op tijd
voor de faculteitsborrel.
Ik was de borrel en het glas was
een mooi jong ding met 'n passie...
voor D.H. Lawrence.
Ben je eigenlijk af te leiden?
Ik ben hier om te werken.
- O, ja? Ik snap 't. Jemig.
Is m'n kamergenoot 'n zak?
Luister, als we het ijs niet kunnen breken...
zullen we 't dan maar op 'n zuipen zetten?
En wat is jouw verhaal?
Het arme jochie
dat niet naar Exeter of Andover kon?
Ik ben heel evenwichtig.
Beide schouders zijn niet breed.
Misschien heb je liever getallen
dan mensen.
Ik ben geboren met twee porties hersenen...
en 'n halve portie hart, zei m'n lerares.
Wat 'n schat.
Eerlijk gezegd geef ik niet veel om mensen.
En zij niet om mij.
Maar waarom niet?
Je bent zo geestig en charmant.
Serieus...
De wiskunde...
De wiskunde voert je niet
naar een hogere waarheid.
Weet je waarom niet?
Omdat 't saai is. Erg saai.
De helft van die knapen is al gepubliceerd.
Ik kan geen tijd verdoen
aan colleges en boeken.
Veronderstellingen van
mindere stervelingen van buiten leren.
Ik moet de overheersende dynamica
goed bestuderen.
Alleen met 'n oorspronkelijk idee
zal ik mezelf onderscheiden.
Alleen dan zal ik wat...
- Betekenen.
Goed. Wie nu?
- Ik heb genoeg verloren vandaag.
Ik haat dit spel.
- Lafaards.
Neemt niemand het tegen me op?
Sol wast dit semester voor de winnaar.
Vindt nog iemand dat oneerlijk?
- Nee ***.
Maak je een achterwaarts wandelingetje?
Ik wil 'n algoritme berekenen
om hun beweging te bepalen.
Knettergek.
Ik dacht dat je was gestopt.
Volg je geen colleges?
Colleges stompen je af.
Ze vernietigen je creatieve vermogens.
Dat wist ik niet.
- Nash zal ons nog verbazen.
Hij heeft het lef niet om de strijd aan te gaan.
***?
- Doodsbang.
Verstijfd, ontzet, lamgeslagen door jou.
Geen stijfsel. Geperst en opgevouwen.
Mag ik je wat vragen, John?
- Ga je gang, Martin.
Bender en Sol hebben Allens bewijs
van Perrons conjectuur afgemaakt.
Aardig werk, maar niets vernieuwend.
Ik voel me gevleid. Jij?
- Gevleid.
En van mij liggen er
twee verslagen bij Defensie.
Afgeleid gezwam.
Prestaties van Nash: Nul.
Ik ben geduldig. Komt er nog 'n vraag?
En als je nou nooit
met 'n oorspronkelijk idee komt?
Hoe zul je 't vinden
als ik naar Wheeler ga en jij niet?
Wat als jij verliest?
Je had niet mogen winnen.
Ik was 't eerst aan zet. M'n spel was perfect.
De overmoed van de verslagenen.
- Een gebrekkig spel.
Heren, de grote John Nash.
Je zit hier al twee dagen.
Hansen is weer gepubliceerd.
Ik heb niet eens 'n proefschriftonderwerp.
Maar je hebt wel raam-kunst uitgevonden.
Deze groep speelt touch-football.
Dat zijn duiven
die vechten om broodkruimels.
Dat is 'n vrouw die 'n man achterna zit
die haar heeft bestolen.
Je hebt 'n beroving gezien. Wat naar.
Rivaliserend gedrag
levert altijd 'n verliezer op.
Dat weet mijn nicht ook.
En zij is zo groot.
Als ik 'n evenwicht kon bepalen...
waarbij voorrang niet-singulier is,
waarbij niemand verliest...
Wat 'n effect zou dat hebben op conflicten,
wapenonderhandelingen...
Wanneer heb je
voor 't laatst gegeten? Eten?
Jij hebt geen respect
voor cognitieve mijmeringen.
Maar voor pizza,
voor pizza heb ik 'n enorm respect.
En voor bier natuurlijk.
Ik heb respect voor bier.
Ik heb respect voor bier.
Wie wint er? Jij of jij?
Goedenavond, Nash.
Neils probeert je aandacht te trekken.
Succes.
- Kom terug als man.
Het geluk is met de dapperen.
- Zet 'm op.
M'n kansen op succes
stijgen dramatisch bij elke poging.
Dat wordt 'n klassieker.
Misschien wil je me op een drankje trakteren.
Ik weet niet wat ik moet zeggen
om je tot gemeenschap over te halen...
maar nemen we aan dat ik dat heb gezegd?
Het is maar vochtuitwisseling, toch?
Zullen we recht op de seks afgaan?
Dat was schattig.
Een prettige avond, zak.
- Dames, wacht.
Vooral dat van die vochtuitwisseling was leuk.
Heel charmant.
Loop even mee, John. Ik wil met je praten.
De halfjaarlijkse beoordelingen
komen er aan.
We bekijken de aanvragen.
Wheeler is m'n eerste keus.
Ik heb geen tweede keus.
De anderen volgen colleges.
Ze zijn gepubliceerd.
Ik zoek...
- Je oorspronkelijke idee.
Overheersende dynamica.
- Heel slim, maar niet goed genoeg.
Ik heb gewerkt aan meervoudige inbedding.
Kunt u nog 'n gesprek
met professor Einstein regelen?
Dat heb ik u al vaker gevraagd.
Ik wil mijn wijzigingen...
Zie je wat ze daar doen?
Gefeliciteerd, professor Max.
Pennen voor het faculteitslid
dat iets unieks tot stand brengt.
Wat zie je, John?
- Waardering.
Probeer succes te zien.
- Is daar verschil tussen?
Je concentreert je niet.
Het spijt me, maar je prestaties
rechtvaardigen geen plaatsing.
Goedendag.
Ik zie het niet.
Jezus, John.
Ik mag niet falen.
Dit is alles wat ik ben.
Kom, we gaan er even uit.
- Ik moet iets doen.
Ik staar maar in de ruimte.
- Het is genoeg.
Ik zal me aan hun regels houden.
Ik lees hun boeken, volg colleges.
- Toe, maak jezelf maar van kant.
Doe het, John. Sla je hoofd kapot.
Sla dat waardeloze hoofd in stukken.
Verdomme Charles, wat is je probleem?
Het is mijn probleem niet.
En ook 't jouwe niet.
Het is hun probleem.
Je antwoord ligt niet bij hen.
Het ligt daar waar je aan 't werk was.
Dat was zwaar.
Die Isaac Newton had gelijk.
- Slimme jongen.
Rustig maar, het is van mij.
Ik kom 't zo halen.
Daar komt wat aan, heren.
Diep ademhalen.
Stop even met dat gerommel
in je papieren, Nash.
Ik trakteer niet op bier.
- We zijn hier niet voor biertjes.
Moet ze niet in slow motion lopen?
Zou ze 'n grote bruiloft willen?
- Degens? Pistolen?
Onthou je dan niets?
Denk aan Adam Smith,
de vader van de moderne economie.
Bij rivaliteit dient individuele ambitie
het algemeen belang.
Ieder voor zich.
- En wie faalt, zit met haar vriendinnen.
Ik faal niet.
- Je kunt 'n blondje niet dwingen.
Dat zei hij niet.
- Ze kijkt hierheen, naar Nash.
Wacht maar tot hij z'n mond opendoet.
Weet je de vorige keer nog?
- Dat was om nooit te vergeten.
Adam Smith moet herzien worden.
- Waar heb je 't over?
Als we allemaal achter het blondje aangaan...
blokkeren we elkaar en krijgt niemand haar.
En dan gaan we achter de vriendinnen aan.
Maar die zullen ons negeren.
Niemand wil tweede keus zijn.
Stel dat niemand op 't blondje afgaat.
Dan lopen we elkaar niet in de weg
en beledigen we de anderen niet.
Alleen dan winnen we.
Alleen dan krijgen we 'n wip.
Adam Smith zei
dat je het beste resultaat krijgt...
als ieder doet wat het beste voor hemzelf is.
Onvolledig.
Je krijgt 't beste resultaat...
als ieder doet wat het beste is
voor hemzelf en de groep.
Als je zo 't blondje wilt krijgen,
kan je doodvallen.
Overheersende dynamica, heren.
Adam Smith zat ernaast.
Daar gaan we.
- Voorzichtig.
Dit druist in tegen 150 jaar
economische theorieën.
Vind je het niet arrogant?
- Zeker, meneer.
Mr. Nash...
Met zo'n enorme doorbraak...
zul je kunnen werken waar je wilt.
Wheeler Labs zal je vragen
twee teamgenoten aan te bevelen.
Stills en Frank zijn uitstekend.
- Sol en Bender, meneer.
Sol en Bender
zijn uitzonderlijke wiskundigen.
Zouden ze misschien zelf plannen hebben?
Gelukt.
Gênant moment, heren.
Overheersende dynamica.
Gefeliciteerd, John.
Op Wheeler!
Het Pentagon 1953 - Vijf jaar later
Generaal, de analist van Wheeler.
- Uw jas, Dr. Nash?
Doctor. Dit is de teamleider
van Wheeler, Dr. Nash.
Fijn dat u kon komen, doctor.
Hierheen.
We onderscheppen radioberichten
uit Moskou.
De computer ontdekt niets,
maar het moet 'n code zijn.
Waarom, generaal?
Weet u nooit zomaar iets?
Voortdurend.
We hebben verschillende sleutels ontwikkeld.
Als u onze data wilt bekijken.
Doctor?
Ik heb 'n kaart nodig.
46-13-08, 67-46-90.
Starkey Corners in Maine.
48-03-01-91-26-35.
Prairie Portage in Minnesota.
Dat zijn breedte- en lengtegraden.
Er zijn er minstens nog tien.
Het zijn routes om de V.S. binnen te komen.
Buitengewoon.
Heren, we moeten stappen ondernemen.
Wie is Big Brother?
U hebt uw land
'n grote dienst bewezen. Kapitein.
Vergezel Dr. Nash.
Wat vervoeren de Russen, generaal?
Kapitein Rogers begeleidt u naar buiten.
Dank u wel.
Komt u mee, Dr. Nash?
Dit is Dr. Nash.
Wheeler Defensie Labs
MIT-Campus
Homerun op 't Pentagon, hé?
- Is het woord 'geheim' verdwenen?
De airco is weer kapot.
Hoe moet ik zo de wereld redden?
- We leven met je mee.
Twee keer naar 't Pentagon in vier jaar.
Wacht maar.
We hebben een geweldige nieuwe opdracht.
De Russen hebben de H-bom,
de nazi's gaan naar Zuid-Amerika...
de Chinezen hebben
een leger van 2, 8 miljoen...
en ik voer druk-testen uit op 'n dam.
Kijk, je staat weer op Fortune.
- Let op, hij zegt 'jij', niet 'wij'.
Ik zou er alleen op staan.
Geen onderscheiding
en nu zetten ze me ook nog op 'n voorblad...
met onbeduidende geleerden.
Wat is 't verschil tussen geniaal
en zeer geniaal, John?
Heel veel.
Hij is jouw zoon.
- Je hebt nog tien minuten.
Ik heb altijd nog tien minuten.
- Voor 'n college?
Kan ik geen briefje van 'n dokter krijgen?
Je bent doctor, John. En nee.
We hebben die geweldige faciliteiten...
Op MIT doceren knappe koppen
de knappe koppen van morgen.
De arme zielen.
- Een fijne dag op school.
De bel gaat.
De gretige jonge koppen van morgen.
Mag er een open blijven?
Het is hier bloedheet.
Het horen van m'n eigen stem
gaat boven jouw gemak.
Persoonlijk vind ik deze les
een verspilling van jullie...
en wat nog veel erger is...
van mijn tijd.
Maar hier zijn we,
en jullie mogen de les volgen of niet.
Jullie mogen de opdrachten doen of niet.
We zijn begonnen.
Juffrouw.
Sorry.
Probleempje. Het is hier erg warm
met de ramen dicht.
En lawaaierig als ze openstaan.
Zouden jullie misschien 'n poosje
ergens anders kunnen werken?
Geen probleem.
- Bedankt.
Bij rekeningen met multivariabele
vind je vaak...
meerdere oplossingen.
Sommigen zullen er maanden over doen
om dit probleem op te lossen.
Anderen...
hun hele leven.
Professor Nash.
William Parcher. Big Brother.
Tot je dienst.
- Wat kan ik voor Defensie doen?
Krijg ik opslag?
- Laten we 'n stukje wandelen.
Indrukwekkend werk op 't Pentagon.
- Ja.
Oppenheimer zei:
Genieën zien 't antwoord voor de vraag.
Heb je Oppenheimer gekend?
- Ik hield toezicht op zijn project.
Welk project?
O, dat.
- Zo eenvoudig is 't niet.
Jullie beëindigden de oorlog.
- We hebben 150.000 mensen verbrand.
Grote daden hebben 'n hoge prijs.
Overtuiging is 'n luxe
voor mensen aan de zijlijn.
Dat zal ik onthouden.
Geen familie, geen goede vrienden.
Waarom niet?
- Omdat ik eenzelvig ben, denk ik.
Het is vooral
omdat mensen me niet mogen.
Bij sommige activiteiten
is het ontbreken van banden 'n voordeel.
Dit is verboden terrein.
- Ze kennen me.
Ooit hier geweest?
- Die pakhuizen zouden leeg zijn.
Dat is niet helemaal correct.
Ik ga je iets vertellen wat strikt geheim is.
Onthulling ervan
kan uitlopen op gevangenisstraf.
Begrepen?
- Wat voor operatie?
Opgesteld door de Strategische Dienst
Goed idee.
Die fabriek staat in Berlijn.
Wij namen 'm in bezit.
Nazi-ingenieurs maakten er
een draagbare atoombom.
Maar de Russen waren er eerder dan wij.
Hij ging voor ons verloren.
De routes in 't Pentagon...
Daar gaat dit over, hé?
Een factie van 't Russische Rode Leger...
Novaya Svoboda, De Nieuwe Vrijheid,
heeft de bom...
en wil 'm laten ontploffen in de V.S...
Ze willen zo veel mogelijk burgers ombrengen.
De mens kan net zo veel wreedheden begaan
als hij zich kan verbeelden.
Agenten van De Nieuwe Vrijheid
zijn in de V.S. ondergedoken.
McCarthy is 'n idioot,
maar hij heeft geen ongelijk.
De Nieuwe Vrijheid communiceert
via codes in kranten en bladen.
En daarbij hebben we jou nodig.
Wat jou onderscheidt...
is heel eenvoudig...
dat jij de beste codebreker bent die ik ken.
Wat wil je precies dat ik doe?
Leer deze lijst bladen uit je hoofd.
Zoek in alle nieuwe nummers
de codes en decodeer ze.
Leg je kin op de steun en kijk in 't licht.
Hartslag 88. Regelmatig.
Dit is misschien wat vervelend.
Dat ding weet je te raken, hé?
Dat is 'n radiumdiode.
Het is ongevaarlijk.
De isotoop zal desintegreren.
Daardoor veranderen de cijfers steeds.
Het is je toegangscode tot je brievenbus.
Ben ik nu 'n spion?
U moet wel erg belangrijk zijn.
Het is goed, Mike.
Waar werkt u aan?
Geheim.
Iedereen heeft 'n halfuur gewacht.
- Waarvoor?
College. U bent uw college vergeten.
Ik vermoed dat niemand me heeft gemist.
Het probleem dat u had opgeschreven...
Ik heb 't opgelost.
Dat heb je niet.
- U kijkt niet eens.
Ik zei niet dat de vectorlichamen
rationale functies waren.
Je oplossing is prima...
maar in dit geval...
uiterst incorrect.
Je bent er nog.
- Ik ben er nog.
Waarom?
Ik vroeg me af, professor Nash...
of ik u 'n etentje mag aanbieden.
U eet toch wel eens?
- Nu en dan, ja.
Alleen. Net als Prometheus
met die vogel boven z'n hoofd, weet je.
Nee, dat weet je vast niet.
Laat je adres op kantoor achter.
Ik haal je vrijdag om acht uur op...
en dan gaan we eten.
Nog een ding. Heb je 'n naam
of noem ik je 'juffrouw'?
Gouverneur. Ik stel u voor aan...
- Miss Alicia Larde.
Professor. U en de gouverneur.
Wacht even.
Ik wil hier 'n foto van.
Onze eerste receptie.
Jullie moeten er dus goed uitzien.
En dat is niet iets waar jullie veel om geven.
Zo. Beter.
Ik verras hem.
- Ga daarmee door. Professor.
God moet een schilder zijn.
Waarom hebben we anders zo veel kleuren?
Je bent dus schilderes.
Dat zei ik niet.
Ja, dat ben ik.
Hier.
Ik. Je afspraakje.
Ik moet oefenen op sociaal gedrag.
Een goed plan.
Champagne zou heerlijk zijn.
Ik sta buiten.
- Ik haal de champagne.
Dank je voor dit.
- Hou maar.
Ik geloof dat sommige dingen
geluk brengen. En jij?
Nee. Ik geloof niet in geluk.
Maar ik ken dingen wel waarde toe.
Ik heb eens geprobeerd ze te tellen.
Ik kwam tot 4348.
Je bent heel eigenaardig.
Je bent vast populair bij de vrouwen.
Een eigenaardig stel dan.
Kies 'n vorm.
Wat?
Kies 'n vorm. Een dier of wat je wilt.
Een paraplu.
Doe dat nog eens.
Nog eens.
- Goed. Wat?
Een inktvis.
GEHEIM
Je praat niet veel, hé?
- Ik kan niet over m'n werk praten.
Ik bedoel je werk niet.
Het oppoetsen van m'n omgangsvormen
kost me enorm veel moeite.
Ik wissel meestal informatie uit...
op 'n directe manier.
Meestal zonder plezierig resultaat.
- Probeer 't eens bij mij.
Ik vind je aantrekkelijk.
Je stoutmoedigheid duidt erop
dat jij hetzelfde vindt.
Toch vereist 't ritueel dat we
doorgaan met platonische activiteiten...
voor we seks hebben.
Ik ga door met die activiteiten...
maar in feite wil ik zo snel mogelijk
gemeenschap met je hebben.
Ga je me nu slaan?
Hoe was 't resultaat?
Wat doet u?
Ik zoek in bladen naar patronen
die zich herhalen. En jij?
U praat vreemd, Mr. Nash.
Ken ik je?
- M'n oom zegt dat u heel slim bent.
Maar niet aardig.
Nare opmerkingen moet ik vergeten.
En wie is je oom dan wel?
- De verloren kamergenoot...
keert terug.
M'n zus is omgekomen bij 'n auto-ongeluk.
Niet te ver, Marcee.
Haar man was te dronken
om te beseffen dat hij niet kon rijden.
Ik heb haar geadopteerd.
Ze is zo klein.
- Ze is jong. Kinderen zijn klein.
Ik geef op Harvard
de Grote Auteurs Workshop.
D.H. klote-Lawrence.
- Koop eens 'n ander boek.
Ik heb veel over je gelezen.
Hoe gaat 't met je?
In 't begin was m'n werk onbelangrijk.
Maar er kwam 'n nieuwe opdracht...
Ik kan er niets over vertellen.
Strikt geheim? Inbreken, missies?
- Zoiets. En...
Ik heb 'n vrouw leren kennen.
- Een menselijke vrouw? Tweevoetig?
In strijd met alle kansberekeningen
vindt ze me aantrekkelijk.
Dat is geweldig.
Over smaak valt niet te twisten, hé?
Moet ik met haar trouwen?
- Zeker.
Alles gaat goed. Goede baan,
ik heb genoeg geld. Alles zit mee.
Hoe weet je 't zeker?
Iets is nooit zeker.
Dat is 't enige wat ik zeker weet.
Wees niet boos. Ik was de tijd vergeten.
Weer.
Ik had geen tijd om het in te pakken.
Gefeliciteerd.
Door de brekingsvlakken wordt 't licht ontleed.
Kijk erin en je ziet...
- Alle mogelijke kleuren.
Je zei dat God een schilder moest zijn
vanwege de kleuren.
Dat zei je bij de gouverneur.
Ik dacht niet dat je luisterde.
Ik luisterde wel.
Hij is prachtig.
Is een langetermijn-verbintenis
gerechtvaardigd?
Ik heb bewijs nodig.
Verifieerbare, empirische gegevens.
Sorry. Geef me 'n momentje.
Ik moet m'n ideeën over romantiek
opnieuw definiëren.
Bewijs? Verifieerbare gegevens.
Hoe groot is 't heelal?
- Oneindig.
Hoe weet je dat?
- Alles wijst erop.
Maar 't is niet bewezen.
Hoe weet je 't dan zeker?
Ik geloof 't gewoon.
Zo is 't ook met de liefde.
Het deel dat je niet weet...
is of ik met jou wil trouwen.
Cambridge, MA-Oktober 1954
Instappen. Snel.
Ze volgen ons.
Wie?
- De levering is ontdekt.
Zakken. Blijf daar.
Hier.
- Ik schiet niemand neer.
Pak dat pistool aan.
Blijft daar. Beweeg je niet.
Waar ben je geweest?
Sol...
- Ja, ik heb Sol gesproken.
Hij zei dat je al uren weg was.
Waarom heb je niet gebeld?
Is alles goed?
Lieverd?
Toe, vertel wat er is gebeurd.
Doe de deur open.
Laat me binnen.
Praat tegen me.
Doe open.
Pas op voor de auto's.
William. Dit was niet de bedoeling.
Zodra er 'n deur dichtslaat...
- Ik begrijp 't. Beter dan je denkt.
Je moet rustig worden.
We komen dichter bij de bom.
Voornamelijk door jouw werk.
Is jouw angst niet 'n kleine prijs?
De omstandigheden zijn veranderd.
Alicia is zwanger.
Ik zei je dat verbintenissen
gevaarlijk waren.
Jij besloot met haar te trouwen.
Ik deed niets om 't tegen te houden.
Voor ieders veiligheid is 't het beste
dat je doorgaat met je werk.
Ik ben gestopt.
Je stopt niet.
- Waarom niet?
Ik zorg dat de Russen niet weten
dat je voor ons werkt.
Als jij niet meer voor mij werkt,
dan werk ik niet meer voor jou.
Alles goed?
Uit. Doe 't licht uit.
Waarom doe je 't licht aan?
- Wat is er met je?
Ga naar je zus.
De auto staat achter.
Ga over Commonwealth. Blijf in de drukte.
Ik ga niet weg.
- Wacht daar tot ik je bel.
Ik ga niet weg.
Stil.
Alsjeblieft, Alicia.
Ik leg 't uit zodra ik kan.
Harvard-universiteit
Nationale conferentie van wiskundigen
Oom John.
Meisje.
Iemand had hard 'n knuffel nodig.
Ik zag je naam staan en dacht:
Hoe kan ik 'n lezing missen
van de onnavolgbare John Nash?
Wat is er?
Ik heb problemen. Ik heb hulp nodig.
- Wat is er?
Professor Nash. Welkom.
Straks.
We zien dus dat de nul
van de Riemann-zetafunctie...
overeenkomt met eenheden
in de ruimte-tijd...
eenheden in de ruimte-tijd...
en de conventionele getallentheorie...
levert niets op
bij relativistisch onderzoek.
Soms worden onze verwachtingen
verraden door getallen.
Aan variabelen kan je onmogelijk
een rationele waarde toekennen.
Professor Nash.
Halt.
Professor Nash. Laten we 'n scène vermijden.
Wat wil je?
Ik ben Rosen. Dr. Rosen. Ik ben psychiater.
Vergeef me als ik niet overtuigd ben.
Ik wil dat je met me meekomt, John.
Voor 'n babbeltje.
- Ik heb zo te zien geen keus.
Help me.
Kom me helpen. Blijf van me af.
Ik weet wie je bent.
- Niet doen.
Charles, het zijn Russen. Bel iemand.
Hou z'n been vast.
- Blijf van me af.
Kijk eens aan. Het gaat al beter.
Alles is onder controle.
Kan je me horen?
Rustig aan maar. Het duurt even
voor de thorazine is uitgewerkt.
Sorry dat we je moesten vastbinden.
Je hebt 'n geweldige rechtse.
Waar ben ik?
MacArthur Psychiatrisch Ziekenhuis.
Dat lijkt me onwaarschijnlijk.
U hebt zich vergist.
Mijn werk is niet-militair.
- Wat voor werk?
Ik weet niets.
- Aan geheimen hebben we niets.
Ik wilde je er niet bij betrekken.
Het spijt me.
De verloren kamergenoot onthuld.
Je zag dat ik 'n lezing gaf, hé?
Vuile leugenaar.
Tegen wie praat je?
Hoe zeg je 'Charles Herman'
in 't Russisch?
Er is niemand, John. Niemand.
- Hij zit daar.
Ik weet niets. Stop. Ik weet niets.
Ik ben John Nash.
Ik word tegen m'n wil vastgehouden.
Laat iemand Defensie bellen.
Ik ben John Nash.
Ik word tegen m'n wil vastgehouden.
Wat is er met hem?
John is schizofreen.
Mensen met die ziekte zijn vaak paranoïde.
Maar z'n werk...
Hij heeft met samenzweringen te maken.
Dat weet ik.
In Johns wereld wordt dat soort gedrag
geaccepteerd en aangemoedigd.
Daarom is z'n ziekte
misschien te lang niet behandeld.
Hoe lang?
- Misschien sinds de universiteit.
Z'n hallucinaties zijn toen begonnen,
schijnt 't.
Welke hallucinaties?
- Een, voor zover ik weet.
Een denkbeeldige kamergenoot,
genaamd Charles Herman.
Charles en John zijn goede vrienden
sinds Princeton.
Ken je Charles? Komt hij wel eens eten?
Hij is altijd kort in de stad.
- Was hij op jullie huwelijk?
Hij moest lesgeven.
- Heb je ooit met hem getelefoneerd?
Dit is belachelijk.
- Ik heb Princeton gebeld.
Volgens hun gegevens woonde John alleen.
Wat is waarschijnlijker? Dat je man...
die geen militaire training heeft,
een spion is...
U praat alsof hij gek is.
of dat hij z'n greep
op de werkelijkheid kwijt is?
Ik moet hem het verschil laten zien...
tussen wat werkelijkheid is
en wat er in z'n hoofd zit.
Waar heeft hij aan gewerkt?
- Z'n werk is geheim.
Hij spreekt soms over 'n chef, William Parcher.
Misschien kan hij ons helpen.
Maar ik kan hem niet bereiken
zonder toestemming.
Wilt u dat ik uitzoek
waar m'n man aan werkt?
John denkt dat ik 'n Russische spion ben.
Wat denk jij?
Wat zei de dokter?
- Is hij ziek?
Ik wil Johns werk zien.
Je mag niet naar binnen.
- Het is geheim. Stop.
Mijn god.
Waarom hebben jullie niets gezegd?
John is altijd al
'n beetje eigenaardig geweest.
Hij zei dat hij codes brak.
Dat het vertrouwelijk was.
Geheim. Militair.
- En was dat zo?
Het was mogelijk.
We krijgen veel instructies.
Niet iedereen heeft toestemming.
- Mogelijk...
maar niet waarschijnlijk.
Hij was de laatste tijd erg geagiteerd
en toen jij belde...
Is dit alles wat hij deed?
Tijdschriften verknippen?
Niet alles.
Het spijt me zo.
- Rustig maar.
Ik heb je gemist.
- Ik jou ook.
Ik moet met je praten.
Ik heb erover nagedacht, Alicia.
Ik besef dat door m'n gedrag...
en omdat ik de situatie
niet met je kon bespreken...
alles krankzinnig moet lijken.
Ik gaf je geen andere keus.
Ik begrijp het. Het spijt me echt.
- Oké.
Alles komt goed.
Alles komt goed.
We moeten zachtjes praten.
Misschien luisteren ze mee.
Er kunnen microfoons zijn geplaatst.
Ik ga je alles vertellen.
Ik overtreed de regels, maar je moet 't weten.
Want je moet me helpen hieruit te komen.
Ik doe geheim werk voor de overheid.
We worden bedreigd door 'n ramp
van gigantische omvang.
De Russen vinden me te goed,
daarom willen ze me ombrengen.
Ze houden me hier om me 't werken te beletten.
Ga naar Wheeler.
William Parcher kan ons helpen.
- Hou op.
Hou op.
Ik ben bij Wheeler geweest.
- Mooi.
Er bestaat geen William Parcher.
Wel. Ik werk met hem samen.
- Wat voor werk? Codes breken?
Pakketjes in 'n brievenbus gooien
voor de overheid?
Hoe weet je dat?
- Sol is je gevolgd.
Hij dacht dat 't onschuldig was.
Ze zijn nooit opengemaakt.
Het is niet echt.
Er bestaat geen samenzwering.
Er bestaat geen William Parcher.
Het zit in je hoofd.
Begrijp je het, lieverd?
Je bent ziek.
Je bent ziek, John.
Code Rood. Dokter Rosen.
Observatiekamer 2.
Het implantaat is weg.
Ik kan 't niet meer vinden.
Het is weg.
De nachtmerrie van schizofrenie
is niet te weten wat echt is.
Stel dat je opeens hebt gehoord...
dat de mensen en de plaatsen
die erg belangrijk voor je zijn...
niet weg of dood zijn, maar nog erger...
Ze hebben nooit bestaan.
Wat voor hel zou dat zijn?
Ik dien insuline toe.
- 8 uur 42.
Hoe vaak?
Vijf keer per week, tien weken lang.
Princeton-universiteit - Eén jaar later
John sprak altijd liefdevol over z'n tijd hier.
En Hansen is nu hoofd.
- Daar herinnert hij ons steeds aan.
John komt niet op de campus.
Hij schaamt zich, denk ik.
Wil je dit?
Hoe gaat 't met jou, Alicia?
De waanvoorstellingen zijn voorbij.
Met medicijnen en weinig stress...
Hoe gaat 't met jou?
Ik denk vaak dat wat ik voel verplichting is.
Of schuldgevoel of de wens om weg te gaan.
Woede op John, op God.
Maar...
Dan kijk ik naar hem...
en dwing ik mezelf de man te zien
met wie ik trouwde.
En dan wordt hij die man. Hij verandert...
in iemand van wie ik hou.
En ik verander in iemand die van hem houdt.
Het gebeurt niet altijd...
maar vaak genoeg.
John heeft enorm geboft, Alicia.
Hij is zo ongelukkig.
Hier wonen we.
- Hier? Mooi.
Dicht bij m'n werk. John, je hebt bezoek.
Hopelijk is 't goed.
Hallo, chef.
Sigaret?
- Nee, dank je. Ik ben gestopt.
Heb je Harvey ontmoet?
Ook gekken willen wel 's lol hebben.
Jezus. Ik had 't kunnen weten.
Alsjeblieft.
Die neem ik straks wel in.
- Het moet nu.
Wil je iets drinken?
- Dank je.
Ik was in de stad om 'n workshop te geven.
Ik ga vanavond terug.
Bender wilde graag langskomen...
om je op te zoeken.
- ***?
Zou ik ook zijn.
Helaas zit ik met mezelf opgescheept.
Ik probeer de Riemann-hypothese
op te lossen.
Als ik indruk op ze kan maken,
moeten ze me m'n baan teruggeven.
Maar het is moeilijk met de medicijnen,
want het is...
moeilijk...
om de oplossing te zien.
Doe het rustig aan.
Er bestaat meer dan alleen werk.
Wat dan?
Waar denk je aan?
Wat doen mensen?
Zo is 't leven. Activiteiten genoeg.
Voeg er betekenis aan toe.
Ga eens 't huis uit.
Misschien kan je eens met mensen praten.
Je kunt de vuilnis buiten zetten.
Wat toevallig dat ik naar buiten kom
terwijl jij er bent.
Hier staat nog meer.
Met wie sprak je?
Met de vuilnisman.
Ze halen 's avonds geen vuilnis op.
Hier wel, denk ik.
Komt 't door de medicijnen?
Ik weet niet wat ik moet doen.
De baby blijft wat langer bij m'n moeder.
Ik kan drie uur overwerken.
Ik ga naar bed.
Fijn je te zien, John.
Dat is wel even geleden.
- Parcher?
Je bent niet echt.
- Tuurlijk wel. Doe niet zo idioot.
Dat zou ik maar niet doen.
Tijd om weer aan 't werk te gaan.
De bom ligt op z'n plaats, hier in de V.S...
Omdat hij weet dat je je gedeisd moet houden,
heeft Mohammed...
de berg naar jou gebracht.
De bom moet ergens aan de Oostkust liggen.
Maar we weten niet de exacte plaats.
Hun codes zijn steeds ingewikkelder geworden.
Kijk hier even naar.
Wat is er?
Dr. Rosen zegt...
- Rosen. Kwakzalver.
Een schizofrene breuk
met de werkelijkheid? Gelul.
Kijk me aan.
Zie ik eruit als 'n fantasie?
Ze kennen je niet bij Wheeler.
- Denk je dat we zoiets registreren?
Sorry dat je dit moest meemaken.
Ik heb je met veel moeite teruggehaald.
Ik kan je weer aanstellen.
Ik kan je verdiensten wereldkundig maken.
Maar ik heb je nu nodig.
Ik was zo *** dat je niet echt was.
Princeton, New Jersey - April 1956
Het gaat stormen. Ik haal de was binnen.
Ik laat z'n badje vollopen.
Het is Oké.
Bijna klaar. Charles, let op de baby.
Nog een raam dichtdoen.
Ik kom zo.
- O, god.
Charles lette op.
- Er is hier niemand. Arm kindje.
Charles lette op. Hij is onzichtbaar gemaakt.
Ik zie hem omdat er 'n stof
in m'n bloedstroom kwam...
toen het implantaat oploste.
Ik zei niets om jou te beschermen.
Dr. Rosens praktijk alstublieft.
- Je moet haar tegenhouden.
Laat haar erbuiten.
Met wie praat je?
- Het is haar schuld niet.
Ze zal ons weer verraden.
En dan ga jij terug naar 't ziekenhuis.
Veel mensen zullen sterven.
- Leg de hoorn neer.
Dat kan ik niet laten gebeuren.
- Is dokter Rosen er?
Het spijt me.
Je weet wat je moet doen.
Ze is 'n te groot risico.
Ga weg.
- Ik wilde je geen pijn doen.
Maak haar af. Ze weet te veel.
Oom John?
Vermoord haar, klootzak, of ik vermoord jou.
Jezus, doe wat hij zegt.
Opzij, soldaat. Nu.
Oom John?
Alsjeblieft.
Nu.
Charles let op haar.
Ik begrijp 't.
Ze wordt niet ouder.
Marcee kan niet echt zijn.
Ze wordt niet ouder.
Zie je ze nu?
Waarom stopte je met je medicijnen?
Ik kon m'n werk niet doen.
Ik kon de baby niet helpen. Ik kon niet...
op m'n vrouw reageren.
Is dat beter dan gek zijn?
- We voeren de insulineschokken op...
en we gaan over op andere medicijnen.
Er moet 'n andere manier zijn.
- Schizofrenie is degeneratief.
Het zal steeds slechter gaan.
- Het is 'n probleem. Dat is alles.
Een probleem zonder oplossing.
Ik ben goed in problemen oplossen.
Met 'n formule kan je niet veranderen
hoe jij alles ervaart.
Ik moet me goed concentreren.
- Je kunt je hier niet uit redeneren.
Waarom niet?
- Omdat je hoofd je probleem is.
Ik kan het wel.
Ik kan 't overwinnen.
Ik heb alleen tijd nodig.
Is dat de baby?
De baby is bij m'n moeder.
Zonder behandeling kunnen
de fantasieën de overhand krijgen.
Volledig.
Ben je bijna zover?
Rosen wacht buiten.
- Ik wil niet terug naar 't ziekenhuis.
Dan kom ik nooit meer thuis.
Als je dat zou zeggen,
dan heeft hij opnameformulieren voor me.
Misschien teken je ze niet.
Misschien geef je me wat tijd.
Ik zal proberen 't op te lossen.
Wat je ook doet, in een ding
heeft Rosen gelijk.
Je moet hier weg.
Het is niet veilig meer.
Zou je me wat aandoen?
Dat weet ik niet.
Misschien moet Rosen je
naar je moeder brengen.
Hij zei dat ik weg moest gaan.
Niemand heeft ooit schizofrenie
kunnen uitbannen.
John kan gevaarlijk worden.
- Ik begrijp 't.
Ik moet Rosen bellen als
je me wilt vermoorden.
Wil je weten wat echt is?
Dit.
Dit is echt.
Misschien is 't deel dat bewust leven
van dromen onderscheidt...
niet hier.
Misschien is 't hier.
Ik moet geloven
dat iets buitengewoons mogelijk is.
Princeton-universiteit - Twee maanden later
Hallo, Martin.
Jezus Christus.
Zo erg is 't niet. Mijn verlossercomplex
neemt 'n andere vorm aan.
Ik heb 't gehoord.
Ik wilde je schrijven, maar
toen was je al weg uit MacArthur's en...
Dit is Helingers oude kamer.
- Ik heb 'm van hem gestolen.
Je hebt dus toch gewonnen.
Ze hadden 't mis. Niemand wint.
Toe, ga zitten.
Wat geweldig om je te zien.
Wat brengt je naar Princeton?
Je moet het hem vertellen.
Zeg hem dat je 'n genie bent.
Zeg hem dat je werk cruciaal is.
Is er 'n kans dat je vergeet wat ik net deed?
Tuurlijk. Waar zijn vrienden anders voor?
Zijn we dat? Vrienden?
- Natuurlijk.
Dat zijn we altijd geweest.
Alicia en ik denken dat deel uitmaken
van 'n gemeenschap...
me goed kan doen. Een beetje een band,
bekende plaatsen en mensen...
kunnen me helpen bij 't uitbannen van...
bepaalde waanvoorstellingen die ik heb.
Het is veelgevraagd en nu ik hier ben...
weet ik zeker dat je weigert.
Misschien mag ik hier rondhangen.
Heb je 'n kamer nodig?
Ik kan in de bibliotheek werken.
Die man wil de bibliotheek in zonder legitimatie.
Waarom lezen mensen geen memo's?
- En dan slaat ie volkomen door.
Je bent niet echt.
Is dit van je geworden, soldaat?
Een nutteloze gruwel, de dorpsgek?
Ze gooien je in 'n cel.
Oud, nutteloos, afgedankt.
En intussen wordt de wereld
in de as gelegd.
Je bent niet echt.
- Je praat wel tegen me, soldaat.
Er bestaat geen missie.
Ik ben geen soldaat.
Rustig. Ik hoorde wat er gebeurd is.
Sorry.
Ik ben geen soldaat.
Alles is goed.
Dames en heren, de grote John Nash.
Je had hun gezichten moeten zien.
Iedereen staarde me aan.
Je weet dat de waanvoorstellingen
worden veroorzaakt door stress.
Maar op weg naar huis was Charles er.
Soms mis ik de gesprekken met hem.
Misschien heeft Rosen gelijk.
Misschien moet ik weer naar 't ziekenhuis.
Kom hier.
Probeer 't morgen opnieuw.
Je kunt me niet eeuwig blijven negeren.
Je bent 'n heel goede vriend geweest.
De beste.
Maar ik praat niet meer tegen je.
Ik kan 't niet meer.
Dat geldt ook voor jou, meisje.
Zou ik je college mogen volgen?
Het is me 'n eer, professor Nash.
Is er wat?
Dit wordt m'n eerste college.
Goedemorgen...
gretige jonge koppen.
Het wordt niets. Je vernedert jezelf.
Het is zielig.
Je bent 'n zielige figuur.
Ik schaam me voor je.
Kom je? Je komt te laat.
Pap, je hebt mijn boek.
Mijn boek.
Tot vanavond.
Princeton-universiteit - Oktober 1978
Hebt u net Riemann opgelost?
- Wat denk je?
Dat is analoog aan
Frobenius' non-communicatie-extensies.
Klopt.
Maar 't werkt maar sporadisch.
Niet dus.
Ik denk dat ik vorderingen maak.
U bent John Nash, nietwaar?
Toby Kelly.
Ik bestudeer net uw equilibrium.
Het was volkomen origineel.
- Ik was toen nog jong.
Ik heb 'n theorie ontwikkeld.
Ik geloof dat ik kan bewijzen
dat Galois-extensies ruimten bestrijken.
Dat alles met elkaar verband houdt
en deel uitmaakt van een subject.
Wanneer heb je voor 't laatst gegeten?
Eten.
M'n vrouw is dol op mayonaise.
Ga door.
De functor is in de twee categorieën.
komen samen met 'n maximumsnelheid
van tien mijl per uur.
Je hebt dus 'n vlieg op de band van fiets B.
De vlieg vliegt met 20 mijl per uur
van fiets B naar fiets A.
En zo heen en weer tot de fietsen botsen
en de vlieg wordt vermorzeld.
Je moet je concentreren
en 't hele gebied doorgronden.
Wiskunde is 'n kunstvorm,
wat de mensen om je heen ook zeggen.
Vooral biologen. Luister niet naar ze.
Misschien steel ik dit wel,
schrijf ik 'n boek en word ik beroemd.
Misschien kan ik gaan lesgeven.
Een lokaal met 50 studenten
kan afschrikwekkend zijn.
Bovendien ben je een vreselijke leraar.
Ze moeten me leren waarderen.
Ik wil graag nog iets bijdragen.
En die... je weet wel.
Zijn ze weg?
Nee, ze zijn niet weg.
En dat gebeurt misschien nooit.
Maar ik negeer ze
en daardoor hebben ze het opgegeven.
Denk je dat het zo gaat
met onze dromen en nachtmerries?
Dat je ze in leven moet houden?
Maar ze achtervolgen je.
Iedereen wordt achtervolgd door z'n verleden.
Tot kijk.
- Ik zal met de faculteit praten.
Misschien in 't voorjaar.
Hé, Nash.
***?
Doodsbang. Verstijfd.
Ontzet. Lamgeslagen door jou.
Bel Alicia of ik zit in de penarie.
- Ik bel wel.
Bedankt, professor.
- Een prettige dag.
Princeton-universiteit - Maart 1994
Neem voortaan je werk mee, Mr. Bayer.
kan je hem zien?
Echt? Zeker? Heb je hem in beeld?
Ik ben altijd achterdochtig
bij nieuwe mensen. Tot volgende week.
Nu ik weet dat u echt bent,
wat kan ik voor u doen?
Ik ben Thomas King, professor.
Ik kom vertellen dat u bent voorgedragen
voor de Nobelprijs.
Sorry, ik ben overrompeld.
Uw equilibrium is de hoeksteen geworden
van de moderne economie.
Opeens loopt iedereen daarmee weg.
En m'n andere projecten?
Veelvoudige inbedding?
De toepassing
van uw onderhandelingsprobleem...
op FCC-bandbreedteveilingen
of antitrustzaken...
Antitrustzaken?
Daar zou ik nooit aan gedacht hebben.
Ben ik op 'n eerlijkheidsniveau aangekomen
dat grenst aan domheid?
Beslist niet.
- Daar heb ik nooit aan gedacht.
Een kopje thee?
Ik eet m'n boterhammen meestal
in de bibliotheek.
Kom, het is 'n belangrijke dag.
De meeste soorten thee zijn niet naar mijn smaak.
Er bestaan wat Noord-Indiase soorten
waarvan ik kan genieten.
En ik ben hier jaren niet geweest.
Wat voor thee zouden ze hebben?
Dank je, jongedame.
Het is hier wel veranderd.
Ik heb 'n zoon van die leeftijd.
Harvard.
Ik dacht dat de voordrachten
voor de Nobelprijs geheim waren.
Dat je alleen hoort of je 'm krijgt of niet.
Meestal gaat dat zo.
Maar dit zijn bijzondere omstandigheden.
De prijzen zijn substantieel.
Er is privé-financiering voor nodig.
En het imago van de Nobelprijs is...
O, u komt kijken of ik gek ben.
U wilt weten of ik alles verknal als ik win.
Naakt op 't podium dansen,
kakelen als 'n kip. Dat soort dingen.
Zoiets ja.
Zou ik u voor schut zetten?
Ja, dat kan.
Weet u...
Ik ben gek.
Ik slik nieuwe medicijnen.
Maar ik zie nog steeds dingen,
die er niet zijn.
Ik verkies het om ze niet te accepteren.
Als 'n dieet voor de geest.
Aan bepaalde begeerten geef ik niet toe.
Zoals m'n begeerte voor patronen.
Misschien m'n begeerte
om te fantaseren en te dromen.
Fijn dat je er bent, John.
Het is 'n eer, meneer.
- Dank je wel.
Een voorrecht, professor.
Goed werk.
Dat was heel onverwacht.
Uitreiking van de Nobelprijs
Stockholm, Zweden
December 1994
Ik heb altijd geloofd in getallen.
In vergelijkingen en logica,
die tot rede leiden.
M'n hele leven streefde ik dat na.
En nu vraag ik me af: Wat is logica?
Wie maakt uit wat rede is?
Mijn zoektocht heeft me geleid
door het fysische...
het metafysische...
waanvoorstellingen...
en terug.
En ik deed de belangrijkste ontdekking
van m'n carrière.
De belangrijkste ontdekking van m'n leven.
Alleen via de mysterieuze vergelijkingen
van de liefde...
kan logica of rede gevonden worden.
Ik ben hier vanavond door jou.
Jij bent de reden dat ik besta.
Jij bent al mijn redenen.
Dank je.
Ik zorg voor de auto.
Klaar om te gaan?
- Ja, inderdaad en ja, alsjeblieft.
Dank je wel.
Wat is er?
Niets.
Helemaal niets.
Kom mee, jongedame.
M'n auto staat buiten.
Wil je meerijden?
Waarheen?
Nash' theorieën hadden invloed
op de wereldhandel...
arbeidsverhoudingen
en zelfs op de evolutiebiologie.
John en Alica Nash wonen
in Princeton, New Jersey.
John werkt op de wiskundefaculteit,
waar hij elke dag naar toe loopt.
Subtitles By F²