Tip:
Highlight text to annotate it
X
Ik denk dat dit het enige bezoek aan een collectie is waar ik handschoenen aangereikt heb gekregen.
Hoi! We zijn hier met Jim Holstein, die de - jij bent de collectiemanager... - Collectiemanager, klopt.
- van meteorieten. - Meteorieten, mineralogie, juwelen en edelstenen.
Maar vooral meteorieten, want dat zijn onze populairste geëxposeerde stukken.
Wat is een meteoriet? - Wat denk je dat een meteoriet is?
Een meteoriet is een deel van een planeet dat weggeschoten is, dat door de ruimte gekomen is, door de atmosfeer, en op aarde geland is.
Oké, dat is... - Is dat in de buurt? Dat komt in de buurt.
Ik bedoel, je zou mijn baan kunnen krijgen- dat is alles wat je moet weten eigenlijk. Dat is het. - Dat is - oh, oké.
Maar meteorieten, ja, dat zijn de rotsen die uit de ruimte vallen, als ze op het oppervlak van de aarde gevonden zijn.
We hebben drie termen: een meteoroïde is als het in de ruimte rondzweeft;
als het die streep maakt door de atmosfeer, dat noemen ze een meteoor;
en als je dan de rots van de grond oppakt noemen ze dat een meteoriet.
Gaaf. En dan zijn er verschillende soorten meteorieten. - Oké. Er zijn drie grove categorieën meteorieten.
Je hebt steenmeteorieten, die zijn gemaakt van...? - Steen
IJzermeteorieten die zijn gemaakt van- - IJzer. IJzer. Oh, je gaat snel!
En steen-ijzermeteoriten, die zijn gemaakt van...? - Zowel steen als ijzer! Yes!
Ik ben een expert! - Je bent een expert.
En dus toen deze dingen oorspronkelijk gevormd werden bij het ontstaan van ons zonnestelsel...
ongeveer 4,5 miljard jaar geleden, had je grofweg twee categorieën van steenachtige meteorieten.
Je hebt chondritische meteorieten en achondritische meteorieten.
Oké, ik weet niet van dat zijn. Ja. We gaan nu een beetje de diepte in.
Chondritische meteorieten komen van planeetlichamen die ongedifferentieerd zijn.
Wat betekent dat? - Ja, ik weet niet wat dat betekend. - Laten we naar het bord gaan!
- Jeej!
Oké, dus in het midden van de aarde, heb je de...? - Kern.
Ja. Kern. - Ik wist niet dat ik vandaag overhoord zou worden.
Je moet dit verdienen. Buiten de kern heb je wat?
Uh, niet de mantel...
Nee je zit goed, het is de mantel. - Is dat zo? Het is de mantel? Oké.
En dat is mijn geweldige spelling. En aan de buitenkant, de hele dunne laag, die noemen we... - De korst! - De korst.
Dus: kern, mantel, korst. Dat is een gedifferentieerd lichaam.
Sommige van deze meteorieten komen van gedifferentieerde lichamen in het zonnestelsel.
Dit zijn gedifferentieerde lichamen die uit elkaar vielen.
Dus we hebben het bijvoorbeeld gehad over de drie basistypes - de ijzer-, steen- en steenijzermeteorieten.
De ijzermeteorieten zijn eigenlijk monsters van de kern van deze planetaire lichamen die zijn gedifferentieerd.
Dus hoe krijg je een kern van een planeet. Ik bedoel dat moet echt een reusachtige inslag zijn,
of is het zeg maar gespleten? - Ja absoluut. Nee nee, oké, terug naar het bord maar weer.
Wat is een goede kleur voor de zon?
Rood.
Dat kan, ik heb geen geel.
Dus hier hebben we de zon. S. - Dat is een piepkleine zon.
En we maken de planeten blauw.
Dan hebben we het dichtste bij de zon, we hebben een baan en een planeet genaamd Mercurius, correct? - Mercurius.
En dat is, wat? - Venus. Venus.
En daarna hebben we - Dat is de aarde Ja, het is de aarde. Ja, ja, het is duidelijk de aarde.
En dan voorbij de aarde, hebben we? - Mars.
Mars, de rode planeet, Mars.
En dan voorbij Mars hebben we wat? Wat komt er na Mars?
Um, kijk ik moet steeds door mijn ezelsbruggetje... Jupiter.
Jupiter!
Jupiter is hierzo. Maar er is dit gat hier tussen Mars en Jupiter.
En in dit gat ligt de asteroïdengordel.
dus we hebben asteroïden, en dit zijn al die mislukte planeetlichamen die uit elkaar vielen.
En veel hiervan sloegen op elkaar in.
En op dat moment zijn ze allemaal in een baan om de zon.
Dus als ze geraakt worden door een andere asteroïde, wordt het in een andere baan gezet...
wat het in een ellips om de zon stopt, en soms...
kruist die elliptische baan de baan van de aarde, dus terwijl de aarde rond...
haar eigen baan bewoog, raakte zij soms de baan van één van deze asteroïden, of meteroïden...
en dan heb je een heel sip kijkende aarde...
Awww - die geraakt wordt door een asteroïde.
Er komt elk jaar ongeveer 80,000 ton materiaal de dampkring binnen.
Echt? - Het meeste is niet meer dan stof.
En je hebt misschien één of twee gevallen, objecten ter grote van een auto die de aarde raken, en het meeste raakt de oceaan.
Gedifferentieerde lichamen: kern, mantel, korst. - Ja.
Maar dat vormt niet het merendeel van de meteorieten die we hebben.
De meerderheid van de meteorieten die we hebben zijn deze steenachtige chondritische meteorieten die van ongedifferentieerde lichamen komen.
Dus één compleet homogeen? - Eén compleet homogeen ding.
En deze vormen ongeveer, bijna 90% van alle meteorieten die op aarde worden gevonden.
Wauw. Oh, nou dat is mooi.
En wat daar speciaal aan is, is dat um, het niet gedifferentieerd is, wat betekent...
dat al het metaal nog in de rots zit.
Het is een heel homogeen stuk van alle metalen, mineralen, allemaal door elkaar gemengd.
Als je het in juiste licht houdt - Ja. zie je er kleine vlokjes metaal in.
Het glimt. - Het is heel sprankelend.
Kan je het zien? Waarom is het donker aan de buitenkant?
Dat heet fusie korst, en dat is wat er gebeurt als het ding de atmosfeer binnenkomt.
En als de atmosfeer super verhit raakt smelt de buitenkant en dat wordt zwart.
Je krijgt ook deze deukjes die je aan de buitenkant ziet...
deze deukjes komen ook door atmosferische opwarming.
En dus dat deze ongedifferentieerde meteorieten...
de meest voorkomende zijn, en um...
terug in het vroege begin van het zonnestelsel zouden deze in sommige gevallen uiteindelijk opwarmen,
en gedifferentieerd worden. De aarde was op een gegeven moment een ongedifferentieerd lichaam,
en toen warmde het op tot het punt waar al het metaal naar de kern ging...
en, uh, naar gelang de ***, differentieerde het allemaal soort van, verdeelde het zich.
Wauw. Dat is geweldig. Ik sta versteld.
Dus steen-ijzer meteorieten...
Deze vormen minder dan 1% van alle inslagen of vondsten.
En dit is degene die zowel rots als ijzer bevat? - Mhm.
Hij is prachtig. - Je kan deze uh, mooi gevormde mineraalkorrels zien.
Dat zijn eigenlijk kristallen, het zijn eigenlijk edelstenen die zijn ingebed in deze metaalmatrix.
Dus wat voor soort edelstenen- ? - Je ziet meestal peridot, en dat is een veelvoorkomende edelsteen op aarde.
Deze worden diep in de mantel gevormd, en zo´n meteoriet, één van de theorieën is dat...
hij eigenlijk gevormd is op de kern-mantel grens,
dus we hadden het plaatje van de gedifferentieerde lichamen -- de kern en mantel.
Het idee is dat je menging krijgt tussen de kern en de mantel, en dat toen het lichaam uit elkaar viel, dat is hoe ze uitharden...
ze harden uit, ze koelen af, ze kristalliseren, en ze um, bevroren met de mineralen ingebed in het metaal.
Laten we het over Mars hebben! - Ik wil over Mars praten.
Ok, dus we hebben het over de zeldzaamheid van deze dingen,
en ik zeg dat steen-ijzers de zeldzaamste van de um, drie brede categorieën zijn...
maar er zijn nog zeldzamere objecten, en deze Marsmeteorieten zijn...
Gossie - Eén van de zeldzaamste types meteoriet.
Dit is een stuk van Mars. - Dat is een stuk van Mars. Dit viel um, in 2011 in Marokko.
Dus wat zegt dit over Mars?
Dus, basaal gezegd, als een object Mars raakt, graaft het eigenlijk een stuk Mars uit...
en dit kwam helemaal van Mars, dus het vertelt een hoop over de mineralogie.
Hoe weten we dat het van Mars komt? Dat is de grootste vraag.
- Ja. Uh bijvoorbeeld, de maanmeteorieten die we op aarde hebben verzameld...
we kunnen die geochemisch koppelen aan de maanmeteorieten die zijn teruggebracht door de Apollo astronauten.
- Oké. Maar we hebben geen Marsrotsen
Want we zijn niet naar Mars geweest. - We zijn niet naar Mars geweest.
Wat doet de Marsrover tegenwoordig?
Hij kijkt momenteel naar dingen die heel erg hier op lijken.
Maar, waar we wel veel vanaf weten is de Marsatmosfeer.
We weten waar het van gemaakt is, en wat dit in zich heeft...
is een monster van de Marsatmosfeer.
Dus kan er uitgehaald worden en macht exact aan de Marsatmosfeer.
Dus het is zoals een vingerafdruk, zoals atmosf- - Het is als een vingerafdruk.
Atmosferen hebben vingerafdrukken.
Dat is geweldig! - CSI meteorieten.
Dat is fantastisch! - Dat is wat we hier doen.
... er zitten nog hersens aan.