Tip:
Highlight text to annotate it
X
Wikimedia Commons (ook wel "Commons" genoemd)
is een project dat afbeeldingen, geluidsbestanden, video's
en andere educatieve en beschrijvende multimedia verzamelt.
De bestanden die op Commons staan, kunnen vrij gebruikt worden,
ook voor commerciële doeleinden, indien aan de gebruiksvoorwaarden is voldaan.
In 2004 werd Commons als zusterproject van Wikipedia opgericht
om de basis te vormen voor de verschillende projecten van de Wikimedia Foundation
maar al snel groeide het uit tot een zelfstandig project met zijn eigen richtlijnen.
Op Commons kunt u afbeeldingen vinden van plaatsen en monumenten,
dieren, planten, mineralen,
foto's van personen, alledaagse voorwerpen, kunstwerken,
alsook historische afbeeldingen en opnames, en scans van oude boeken,
schema's, diagrammen, grafieken en kaarten,
beeld- en geluidsfragmenten... en veel meer.
In sommige gevallen zijn de bestanden niet langer afhankelijk van auteursrechten,
in andere gevallen gaven de auteurs of de rechthebbenden toestemming
om hun materiaal te gebruiken onder simpele voorwaarden
zoals naamsvermelding, of het vrijgeven van afgeleide werken met dezelfde licentie.
Er staan meer dan zeven miljoen vrij te downloaden bestanden op Commons
die gebruikt kunnen worden voor papers, websites, posters, reclame, kunstwerken...
De bestanden die op Commons staan, kunnen meteen worden toegevoegd
aan pagina's op Wikipedia en andere Wikimediaprojecten,
als ze overeenkomstig de richtlijnen van het specifieke project zijn,
aansluiten op de verwachtingen van de gemeenschap in kwestie
en niet in strijd zijn met de desbetreffende wet(ten) in het land van oorsprong.
Elk bestand op Commons heeft zijn eigen wikipagina.
Eerst komt de titel, dan de media
of een voorvertoning, voor zeer grote foto's.
Hierna volgt een beschrijving (meestal in verschillende talen)
met alle beschikbare informatie zoals de bron, auteur, datum en gebruiksvoorwaarden.
De geschiedenis van het bestand laat de aanpassingen ervan zien.
Het is mogelijk om zelf bestanden aan te passen en te verbeteren, zelfs wanneer deze door andere gebruikers zijn geüpload.
Op de pagina staat ook een lijst van pagina's op Commons
alsook op andere projecten van de Wikimedia Foundation
waarop naar het bestand verwezen wordt.
Onderaan de pagina staan de categorieën
waarin het bestand is geplaatst
De categorieën zijn standaard in het Engels,
maar een basiskennis van de taal is genoeg om ermee te werken.
Hoe kunt u bijdragen aan Commons?
Een fotograaf kan zijn/haar eigen foto's uploaden,
een illustrator kan diagrammen of animaties toevoegen,
een muzikant kan opnames van vrije muziek uploaden.
Zelfs films en opnames van toneelstukken kunnen worden geüpload,
zolang deze vrij zijn van auteursrechtelijke bescherming.
Om bestanden te uploaden op Commons moet u zich eerst registreren.
Deze registratie is gratis, snel en niet nodig als...
...u al geregistreerd bent op een ander project van de Wikimedia Foundation.
Alleen bestanden in een vrij bestandsformaat mogen worden geüpload.
Bijvoorbeeld: het enige toegelaten formaat voor video's is Ogg Theora.
Een aantal programma's die bestanden omzetten naar open-sourceformaten
zijn beschikbaar en kunnen vrij gedownload en gebruikt worden.
Elk geüpload bestand moet voldoen aan: de wet van de Verenigde Staten,
waar de Wikimedia Foundation juridisch gezien gevestigd is;
de wet van het land waar het bestand vandaan komt;
de wet van het land van oorsprong van de gebruiker, die verantwoordelijk is voor de inhoud van het geüploade bestand.
Dan moet u kijken of u geen inbreuk pleegt
op wetten in verband met privacy en handelsmerken
of de beperkingen die opgelegd zijn door sommige musea over het gebruik van kunstwerken.
In het geval dat het materiaal ergens anders onder een niet-vrije licentie is gepubliceerd,
moeten de auteurs of rechthebbenden een e-mail sturen
waarin zij zichzelf identificeren en hun toestemming geven om
het materiaal onder een vrije licentie te publiceren.
Net zoals Wikipedia is Commons een wiki, wat betekent dat het vrij te bewerken is
en wordt beheerd door vrijwillige gebruikers van over de hele wereld,
die materiaal identificeren en categoriseren,
de beschrijvingen vervolledigen of vertalen,
galerijen en specifieke themapagina's maken,
bestanden die onvoldoende bronnen en/of licenties hebben opzoeken en verwijderen.
Commons is een meertalig project:
een enkele website host alle vertaalde versies
en de verschillende taalgemeenschappen delen dezelfde ruimte.
Om het opzoeken van materiaal op Commons gemakkelijker te maken,
kunt u naast categorieën ook galerijen bekijken:
pagina's die speciaal gemaakt zijn
om bestanden over een bepaald onderwerp samen te brengen.
Overleg over de inhoud vindt plaats
op de overlegpagina die elk bestand heeft,
algemene discussies over Commons vinden plaats op een aparte pagina.
De communicatie gebeurt voornamelijk in het Engels,
maar overlegpagina's in andere talen zijn ook beschikbaar.
Indien u problemen ondervindt, is er een helpdesk
en vele hulppagina's, in verschillende talen.
Voor specifieke of zeer complexe kwesties,
kunt u de hulp vragen van een van de moderatoren. Dit zijn vrijwilligers
die het vertrouwen van de gemeenschap hebben verdiend
vanwege hun kennis van het project, en zij zijn de enigen
die sommige precaire bewerkingen mogen uitvoeren,
zoals het verwijderen van een bestand.
Indien u een bestand van Commons wilt gebruiken, zorg dan altijd
dat het gebruik voldoet aan de wet van uw eigen land.
Commons kan geen garanties geven inzake rechtmatigheid
bij het gebruik van een bestand in welke context dan ook,
noch zijn feitelijke juistheid en betrouwbaarheid.
Maar het is ongelofelijk om te zien hoeveel deugdelijk en nuttig materiaal er is geüpload.
Steeds meer publieke archieven, musea, bibliotheken en private collecties
"doneren" kleine of grote hoeveelheden bestanden
die dan deel uit kunnen maken van het publieke goed.
Verschillende professionele fotografen publiceren hun werk op Commons,
trots dat hun werk over de hele wereld verspreid wordt.
Hetzelfde geldt voor illustrators, die doeltreffende
en elegante diagrammen hebben geüpload.
De gemeenschap heeft verschillende mogelijkheden om een kwaliteitswerk te erkennen:
er is een wedstrijd voor de foto van het jaar.
Een andere groep kiest de beste afbeeldingen,
gemaakt door gebruikers van Commons, uit
en nog een andere verkiest de meest effectieve afbeeldingen binnen één genre.
Een bijzonder interessante afbeelding wordt dagelijks gekozen
en hetzelfde gebeurt voor andere multimediabestanden.
U kunt Commons steunen door
te doneren aan de Wikimedia Foundation,
of u kunt ervoor kiezen
Wikimedia Italia te steunen; dit is een non-profitorganisatie
die Commons en andere projecten van de Wikimedia Foundation
in Italië promoot.