Tip:
Highlight text to annotate it
X
Heb je je ooit afgevraagd
waar je dagelijkse voedsel vandaan komt?
Zo'n 60% van je eten bestaat uit koolhydraten.
Zo'n 60% van je eten bestaat uit koolhydraten.
Zoals de naam al aangeeft,
bestaan koolhydraten uit koolstof,
waterstof
en zuurstof.
Waar komen deze atomen vandaan
en hoe worden ze samen
heerlijk voedsel zoals fruit of pasta?
Het begint allemaal met de lucht
die je nu uitademt,
vooral de kooldioxidemoleculen.
Planten ademen diezelfde kooldioxide in
Planten ademen diezelfde kooldioxide in
door poriën in hun huid: stomata.
Planten drinken via hun wortels water
met daarin de nodige zuurstof- en waterstofatomen
en hun elektronen,
om koolhydraten te kunnen bouwen.
Wat is dat?
Dat is een speciale organel
binnenin plantenbladeren:
een chloroplast.
Hij is groen vanwege chlorofyl, een speciaal lichtabsorberend pigment.
Hij is groen vanwege chlorofyl, een speciaal lichtabsorberend pigment.
Elk blad heeft zo'n 44.000 cellen
en elke cel heeft 20 tot 100 chloroplasten.
en elke cel heeft 20 tot 100 chloroplasten.
Dat kunnen wel 4,4 miljoen chloroplasten zijn!
Je hebt waarschijnlijk gemerkt
dat we het hebben over fotosynthese.
Misschien vraag je je af
wanneer de zon haar intrede gaat doen.
We gaan terug naar dat originele watermolecuul.
De plant moet dit watermolecuul splijten
om de elektronen te bemachtigen.
Dat kan de plant niet alleen.
Ze heeft hulp nodig van de energierijke zonnestralen.
Nu heeft de chloroplast alle bouwstenen --
koolstof, waterstof, zuurstof en elektronen --
en kan deze gebruiken voor de volgende stappen van fotosynthese
en kan deze gebruiken voor de volgende stappen van fotosynthese
om kooldioxidegas te veranderen
in het eenvoudige koolhydraat glucose.
C6H12O6.
Dat glucosemolecuultje helpt dan om
grotere en betere koolhydraten te bouwen
zoals cellulose.
Cellulose is een soort koolhydraat uit planten,
die ons lichaam niet kan afbreken.
We noemen het vezel
en we eten het in groenten als sla,
broccoli
en selderij.
Planten gebruiken cellulose om sterk te blijven.
De plant kan die cellulose ook omzetten in zetmeel,
een grote molecuul die energie opslaat voor de plant.
We zijn dol op zetmeel van planten als aardappels,
mais
en rijst.
Wanneer je planten eet,
profiteer je direct van fotosynthese.
De plant maakt dingen als zetmeel,
dat we eten
en dan weer afbreken tot glucose,
de eerste vorm die de plant maakte.
Vervolgens kunnen de mitochondria in onze cellen --
aangedreven door de zuurstof die we ademen --
glucose omzetten in pure energiemoleculen: ATP
glucose omzetten in pure energiemoleculen: ATP
ATP is de kracht achter al het werk
dat al je cellen verrichten,
zoals communicatie,
beweging
en transport.
Maar waarom moeten we die glucose omzetten in ATP?
Vergelijk het eens hiermee.
Je mag een zomerbaantje beginnen
bij de plaatselijke ijskraam,
maar je baas vertelde je net
dat ze je in ijsjes zal betalen.
Wat ga je met al die ijsjes doen?
Wat ga je met al die ijsjes doen?
Niets,
en daarom vroeg je haar of ze in euro's wil betalen.
ATP is net als euro's.
Het is de munt die alle levende cellen gebruiken,
terwijl glucose
een beetje is als die ijsjes.
Zelfs planten hebben mitochondriën in hun cellen
om de glucose af te breken waarvan ze ATP maken.
Zoals je kan zien
zijn mensen en planten nauw verbonden.
De lucht die we uitademen
gebruiken planten om de koolhydraten te maken
waar we zo dol op zijn.
Tegelijkertijd stoten ze precies die zuurstofmoleculen uit
Tegelijkertijd stoten ze precies die zuurstofmoleculen uit
die wij nodig hebben om te ademen
zodat onze mitochondriën
die heerlijke koolhydraat-maaltijd kunnen afbreken.