Tip:
Highlight text to annotate it
X
Neem even de tijd om dit te lezen.
Hoe voelde dat aan?
Frustrerend?
Traag?
Waarover gingen die zinnen?
Dit is eigenlijk een simulatie
van hoe dyslexie aanvoelt;
het verplicht je om elk woord te ontcijferen.
Mensen met dyslexie ervaren dit moeizame tempo
telkens als ze lezen.
De meeste mensen denken bij dyslexie
aan het achterwaarts lezen van letters en woorden;
zoals een "b" zien als een "d" en vice versa.
Of ze denken dat mensen met dyslexie
"zag" lezen als "gaz".
In feite zien mensen met dyslexie de dingen
net zoals iedereen.
Dyslexie wordt veroorzaakt door een fonologisch verwerkingsprobleem.
Dit betekent dat mensen die erdoor getroffen worden
geen probleem hebben met het zien van taal
maar met het manipuleren ervan.
Neem bijvoorbeeld het woord kat.
Iemand vraagt je: "Haal de 'k' weg",
welk woord hou je dan over?
At.
Dit kan een probleem zijn voor mensen met dyslexie.
Met een geïsoleerd woord,
zoals fantastisch
moeten studenten met dyslexie het woord
opdelen om het te lezen:
fan,
tas,
tisch.
De tijd die ze besteden aan het ontcijferen, zorgt ervoor dat ze
hun klasgenoten moeilijk kunnen bijhouden
en dat ze de tekst maar moeizaam begrijpen.
Woorden fonetisch spellen,
zoals s-t-i-k
voor stik
en v-r-ie-n-d-e-n
voor vrienden
komt ook vaak voor.
Deze problemen komen vaker en in meer vormen voor
dan men normaal denkt.
Dyslexie treft één op de vijf mensen.
Het is een continuüm.
De ene persoon heeft een milde vorm van dyslexie,
de andere heeft een ernstige vorm.
Dyslexie is ook erfelijk.
Het komt vaak voor dat één familielid
moeite heeft met spelling,
terwijl een ander familielid
zelfs problemen heeft om woorden van één lettergreep te ontcijferen,
bijvoorbeeld "vang".
Het continuüm en de verspreiding van dyslexie
impliceert dat we rekening moeten houden met een ruimer principe
als we onderzoeken hoe de hersenen van mensen met dyslexie
taal verwerken.
Neurodiversiteit is dit idee:
omdat al onze hersenen verschillen vertonen
in structuur en functie,
moeten we niet te snel een etiket kleven
op elke afwijking van "de norm"
als een pathologische afwijking.
Of mensen met deze variaties afwijzen
als "onvolmaakt".
Mensen met neurobiologische variaties zoals dyslexie,
waaronder creatieve en inventieve figuren
als Picasso,
Mohammed Ali,
Whoopi Goldberg,
Steven Spielberg,
en Cher,
hebben duidelijk alle capaciteiten
om het te maken in het leven.
Hier volgt de speciale manier
waarop de hersenen van mensen met dyslexie werken.
De hersenen zijn verdeeld in twee hemisferen.
De linkerhemisfeer is globaal gezien verantwoordelijk voor taal
en uiteindelijk voor het lezen,
terwijl de rechterhelft normaal ruimtelijke activiteiten regelt.
fMRI-studies maken duidelijk
dat de hersenen van mensen met dyslexie
meer steunen op de rechterhemisfeer en de frontaalkwab
dan de hersenen van mensen zonder dyslexie.
Als ze dus een woord lezen,
legt dat een langere weg af door hun hersenen
en kan het vertraging oplopen in de frontaalkwab.
Door deze neurobiologische storing
hebben ze meer problemen met lezen.
Maar mensen met dyslexie
kunnen hun hersenen fysiek veranderen
en hun manier van lezen verbeteren.
Dit kan met een intensieve, multi-sensoriële interventie
die de taal opsplitst
en de lezer leert om te decoderen
op basis van types van lettergrepen en spellingregels.
Hun hersenen
beginnen de linkerhemisfeer efficiënter
te gebruiken tijdens het lezen,
en het lezen verbetert.
De interventie werkt
omdat het dyslexie correct situeert
als een functionele variatie in de hersenen.
Dit vertoont uiteraard allerhande variaties,
afhankelijk van de persoon.
Neurodiversiteit benadrukt dit spectrum
van hersenfuncties bij alle mensen.
Om onze medemensen beter te begrijpen,
Om onze medemensen beter te begrijpen,
moeten we niet alleen de wereld door hun ogen zien,
maar hem ook begrijpen door hun hersenen.