Tip:
Highlight text to annotate it
X
Heb je wel eens een middeleeuws schilderij gezien van baby Jezus op de schoot van zijn mama,
Heb je wel eens een middeleeuws schilderij gezien van baby Jezus op de schoot van zijn mama,
en je afgevraagd waarom ze zo groot is?
Schilderijen als Cimabue's 'Madonna op de troon met engelen'
of de Maesta van Duccio
lijken ook buiten proportie.
Als Maria zou opstaan, zo lijkt het,
zouden de engelen tot haar kuit reiken,
en zou haar torso onevenredig klein zijn
vergeleken met haar benen.
Misschien dacht je dat de kunstenaar niet in staat was om realistisch te schilderen
Misschien dacht je dat de kunstenaar niet in staat was om realistisch te schilderen
of niet goed was in het berekenen van perspectief.
Dat is niet het hele verhaal. Om het te snappen, moeten we terug
Dat is niet het hele verhaal. Om het te snappen, moeten we terug
naar het einde van de 5de eeuw
toen Rome door de Goten werd belaagd.
Rome was in marmer gebouwd, voor de eeuwigheid.
Het was vele jaren lang
het summum van menselijke beschaving.
De verwoesting van Rome liet een grote leegte na.
Theologen, die preekten over de bovenzintuiglijke wereld,
kregen een publiek terwijl Rome tenonder ging.
Het christendom vulde de leegte die het Rijk had achtergelaten.
Als vervanging voor de fysieke schoonheid van Rome
bood het christendom een metafysische schoonheid van de deugd
en een eeuwige hemel
die niet kon worden verwoest zoals Rome.
Na de val van Rome
keerden de vroegmiddeleeuwse theologen zich af van fysieke schoonheid
die ze verwierpen ten voordele van innerlijke schoonheid.
Ze zeiden dat de fysieke wereld tijdelijk was,
maar dat deugd en godsdienst eeuwig waren.
Mooie voorwerpen konden leiden tot verering van het object
in plaats van verering van de goedheid.
Men zegt dat de 6de-eeuwse Heilige Benedictus,
als hij aan een mooie vrouw dacht,
zich op een doornstruik wierp
en door dat lijden
zijn focus op spirituele schoonheid herwon.
Hij was *** dat zijn verlangen naar de mooie vrouw hem zou afleiden van zijn liefde voor God.
Hij was *** dat zijn verlangen naar de mooie vrouw hem zou afleiden van zijn liefde voor God.
Terwijl de Europese beschaving zich afkeerde van wereldrijken naar religie,
Terwijl de Europese beschaving zich afkeerde van wereldrijken naar religie,
werden kloosters de hoeders van de kennis.
Klassieke boeken die lichamelijke geneugten prezen,
Klassieke boeken die lichamelijke geneugten prezen,
werden niet gekopieerd of beschermd.
Zonder bescherming vielen ze ten prooi aan natuurlijk verval,
vuur,
overstroming
of ongedierte.
Zonder de hulp van de monniken die nieuwe kopieën overschreven,
verdwenen deze teksten en hun inhoud in West-Europa.
verdwenen deze teksten en hun inhoud in West-Europa.
Ze werden vervangen door het werk van mensen als de H. Benedictus,
wat ons terugbrengt naar de afbeeldingen van Jezus en Maria.
Omdat het christendom fysieke schoonheid zo hevig afwees,
vermeden deze middeleeuwse kunstenaars met opzet
esthetisch aangename vormen.
Eerst werd de decoratie in kerken en paleizen
beperkt tot interessante geometrische patronen.
Dat kon aangenaam zijn
zonder te leiden tot zondige gedachten van fysiek genot.
Naarmate de middeleeuwen vorderden,
werden afbeeldingen van Jezus en Maria aanvaard,
maar de kunstenaar deed duidelijk moeite om Maria te versluieren
en haar onevenredig lange benen te geven,
met die enorme kuiten.
De vrees bleef dat een mooie afbeelding van Maria
de kijker zou kunnen inspireren tot liefde voor het schilderij
of de fysieke vorm van Maria
in plaats van de deugd waar ze voor staat.
Hoewel het een leuke gedachte is dat we realistischer dan Cimabue of Duccio kunnen schilderen,
Hoewel het een leuke gedachte is dat we realistischer dan Cimabue of Duccio kunnen schilderen,
toch moeten we ons herinneren dat ze andere bedoelingen hadden
als ze een verfkwast hanteerden.