Tip:
Highlight text to annotate it
X
Hoe moeilijk iets ook is, met de tijd zal het wennen.
Een nare buurman, een tikkende kraan, slecht weer, ver weg zijn van je familie.
Je kunt zó zeer aan een situatie wennen,
Dat je je de gewoontes eigen maakt.
Auw, heet!
Hé, oom. -Hé, neefje.
Gaat 'ie lekker? -Kan niet beter, brother.
En je moeder?
Het gaat goed. -En met Finfin?
Het gaat goed met ze. -Ze maken het goed dus?
Goed man. -Ja.
En op school? -School gaat wel, ja.
Goed om te horen. Want jij kon altijd goed leren.
Juist daarom wil ik naar Nederland komen, oom.
Nederland? -Ja.
In Nederland heb ik de mogelijkheid mijn kennis te vergroten.
U weet toch wat ik bedoel, oom.
Oom snapt je, maar Nederland is veranderd, jongen.
Kijk naar uzelf. -Nederland was vroeger anders.
Heb je er goed over nagedacht? -Ja.
Ik heb bedacht dat als ik de kans krijg, kom ik naar u toe.
Nederland is groter dan de Antillen, zoveel is zeker.
En natuurlijk zijn er meer mogelijkheden.
Maar Archell is bezorgd dat Juni daarom denkt
dat Nederland beter voor hem is.
Hee, slecht weer, man -Ja, het regent. Wat vervelend.
Mooi huis, zeg. -Dankjewel.
Shahaira, wanneer besloot je naar Nederland te komen?
Ik miste mijn tante, die kwam op bezoek. En ik wilde hier studeren.
Curaçao werd voor mijn gevoel
veel te klein voor me.
Eerlijk gezegd was ik nooit van plan naar Nederland te komen.
Ik kwam hier voor mijn broer.
Hij kwam vanuit Den Helder op bezoek naar Curaçao
en zei dat hij gezelschap kon gebruiken.
Zou je mensen adviseren naar Nederland te komen?
Zoals de situatie in Nederland nu is, kunnen ze beter daar blijven.
Ga er maar niet van uit dat hier al je problemen worden opgelost.
Dat is niet zo. Deze cultuur is anders en je moet je aanpassen.
Mensen kwamen inderdaad hierheen omdat hun tante, neef of oom het vroeg.
Ze konden een andere sfeer meemaken. Curaçao was misschien te klein voor ze
en ze konden hun dromen niet realiseren. Maar de werkelijkheid hier blijkt anders.
Oom.
Hé, neefje. -Wat is dat?
Aanslagbrieven.
Aanslagwat?
Aanslagbrieven. Kijk hier, neef.
Ik moet een aanslag betalen.
In Nederland worden rekeningen via de post verstuurd.
Als je niet betaalt, krijg je al snel een herinnering.
Daarna een incasso of zelfs de deurwaarder,
die het recht heeft je huis te betreden en je spullen mee te nemen.
Op Curaçao betaal je wel huur, maar met minder verplichtingen eromheen.
Hier heb je bijvoorbeeld veel meer papierwerk,
iets waar onze mensen niet aan gewend zijn.
Op Curaáao krijg je niet snel te maken met deurwaarders. Hier wel.
Heb jij ooit met ze te maken gehad? -Ik?
Ja, incasso's ken ik wel. Maar voor de deurwaarder pas ik op.
De deurwaarder? -Ik zorg dat het niet bij hem komt.
Als je een incasso krijgt en je kunt hem niet betalen,
pak je simpelweg de telefoon en je legt uit:
'Dit bedrag kan ik niet betalen, kunnen we een regeling treffen?'
Maar als je de brief laat liggen en je er niet druk om maakt,
dan komt er nog eentje. Die laat je ook liggen.
Totdat het bij de deurwaarder komt. Als je dan wil bellen is het te laat.
Oom, kan ik toch nog steeds bij je terecht, of niet?
Terecht waarvoor? Kom je op vakantie?
Nee, geen vakantie. Om te wonen.
Dit is Nederland, geen Curaçao. De huizen zijn klein en dicht op elkaar.
We zitten op elkaars lip hier. Nee, het gebeurt niet, Juni.
En jij wil hier komen. Nee, Juni. Dat gaat niet zomaar.
Straks krijgen we ruzie en ben ik niet meer je oom.
Nee oom, er gebeurt niets. We blijven altijd vrienden.
Nee, jongen. -Dat gebeurt niet.
Weet je, soms neem je iemand in huis.
Je geeft hem te eten en te drinken.
Maar na een tijd gaat hij denken dat het z'n eigen huis is.
Dat is zo. -Snap je?
Ik schreef daarom een nummer dat gaat als volgt.
Een hond ging van Curaçao naar Nederland
Hij denkt dat z'n leven al anders is
Een hond ging van Curaáao naar Nederland
Hij denkt dat z'n leven al anders is
Het bot dat je hem geeft, dat eet hij zelf op
Onbetrouwbare hond die hij is, hij wil nu mij bijten
Ik ging naar de gemeente maar ze konden niet helpen
Ik ging naar andere mensen, maar niemand hielp
Mededogend liet ik hem in mijn huis
Maar valse hond die hij is, hij wil nu mij bijten
Het lied vertelt het hele verhaal.
Het is helemaal waar. Waarom gebeurt dat nog?
Omdat veel mensen denken dat je hier net zo kunt leven als op Curaçao.
Daar ben je gewend aan te kloppen bij je tante of je nicht.
Je kunt er blijven slapen.
Maar in Nederland hebben we regels.
In tegenstelling tot op Curaçao, kost hier alles geld.
Met familie praat je niet over geld. -Daar praat je niet over, zeker niet.
Kijk oom, ik plof bij je en regel van daaruit snel mijn studentenkamer.
Snel?
Ik heb je uitgelegd hoe dingen hier gaan.
Hoe moeilijk het is.
Trouwens, heb je informatie over je studie hier in Nederland?
Ik dacht, hier een opleiding volgen is voor mij een gemakkelijke manier om
op te pakken wat ik op Curaçao niet heb afgemaakt.
Maar toen bleek het moeilijk om mijn opleiding te vervolgen.
Waarom was het moeilijk? Hier zijn toch meer scholen?
Ze zeggen toch dat je hierheen moet als je verder wil studeren?
Ja. Maar voor ik hierheen kwam had ik geen beurs aangevraagd.
Als je er net bent, weet je niets.
Regels om te gaan studeren worden ook steeds strenger.
In de jaren '80 kon je zolang studeren als je maar wilde
en kon je vrij reizen met het openbaar vervoer.
Vanaf 2000 moest je boven een bepaalde norm presteren
zodat je beurs geen lening werd.
De regels werden steeds weer aangescherpt.
Naast studeren maakt gebrek van kennis van het Nederlands het leven moeilijk.
Heb je het niet koud? -Nee, niet heel erg.
Mel is een student van Sint Maarten en is daar Engels opgevoed.
Je kraakt Nederland af, oom.
Je weet dat ik op m'n doel afga.
Net zoals jij.
Jij bent mijn voorbeeld. Jij geeft ook nooit op.
Geef mij ook de kans mijn horizon te verbreden
en verder te gaan dan ons eiland.
Juni's woorden hebben Archell aan het denken gezet.
Hij besluit met Eldrick te praten, zijn grote voorbeeld.
Die weet wat doorzetten betekent en zette zijn eigen opvanghuis op.
Hier zijn we in de keuken.
De belangrijkste ruimte voor de jongeren.
Kijk nou toch, vis met funchi.
Dit is waar ze eten.
Het is tevens het kantoor waar ze komen rapporteren.
Ik ben Mi Refugio in 2009 begonnen met één cliënt, Daniël.
Dat was in het huis van m'n vader waar ik een kamer huurde.
Zelf sliep ik in de woonkamer. Zo begon het.
Ik investeerde alles wat ik had en bouwde zo Mi Refugio op.
Dit is de bovenverdieping.
Heeft iedereen een eigen kamer? -Ja, iedereen.
En ze doen hun eigen was? -Ja.
Ieder heeft z'n eigen dag in de week waarop hij de was kan doen.
Op die dag moet hij z'n kleren en kamer schoonmaken.
Als ik je hier zo zitten, als directeur op je kantoor,
dan vraag ik me af met welk diploma je naar Nederland kwam.
Geen enkel. -Geen enkel?
Geen enkel diploma.
Leg me dat eens uit, dat begrijp ik niet.
Toen ik in Nederland aankwam en op zoek ging naar werk,
vertelden de uitzendbureaus me wat ik met m'n Mavo-4 diploma kon doen.
Je kon verschillende kanten op en je kwam dan op een T-kruising.
Ga je voor het rechte pad of niet? Ik bleef op het rechte pad.
Keer op keer bleef ik op het rechte pad.
Ik ging weer studeren.
Zou je mensen nu nog steeds aanraden zonder diploma naar Nederland te komen?
Ik kan niet zomaar je vraag beantwoorden.
Dat verschilt van persoon tot persoon. Je moet de situatie blijven overzien.
Je moet eerlijk blijven tegen jezelf.
Waar sta ik en wat wil ik? Waarom wil ik dat eigenlijk bereiken?
Om al die vragen te beantwoorden
moet je weten dat het leven in Nederland erg hard kan zijn.
Maar ook met een goede gezondheid is het moeilijk een baan te vinden.
Shahaira rondde haar studie af en is toch in de uitkering beland.
De regel is dat zij op elke mogelijke baan moet solliciteren.
Het voelt als een zware druk, alsof ze niet geloven dat ik solliciteer.
Je krijgt het beeld dat mensen denken dat je lui bent.
Hun opmerkingen geven me het gevoel dat ze veel Antillianen lui vinden.
De laatste keer dat ik er was, afgelopen week,
zei de mevrouw tegen me: 'Ik zeg je eerlijk wat ik denk.
'Je solliciteert alleen omdat we dat van je vragen.'
Weer een andere medewerker zegt: 'Ga maar werken als kamermeisje,
dan vind je sneller werk.'
Ik solliciteer, maar krijg alleen afwijzingen.
Ik stuur alle afwijzingen per e-mail naar hen door.
Zoveel dat ze me vroegen te stoppen met doorsturen.
Zo zien ze dat ik niet lieg.
Ik was betrokken bij een bedrijfsongeval en mag eigenlijk niet meer werken.
Ik viel van een hoogte en heb nu rugklachten.
Maar in Nederland houden ze geen rekening met rugklachten.
Op m'n werk zag ik mensen krom in een rolstoel hun werk doen.
Zij zouden thuis moeten blijven.
In Nederland is het motto: zolang je handen het doen, moet je werken.
Ik heb geen moeite met werken.
Kijk naar u, oom. U heeft een iPad.
U heeft een iPhone en een flatscreen.
Een laptop van Apple. Ik wil die dingen ook.
Laat mij toch komen.
Wat Juni niet weet is hoeveel mensen opgeven om al die spullen te hebben.
Iedereen heeft bijbaantjes of werkt overuren.
Het is er erg gemakkelijk geld te lenen.
Voor je het weet zit je in diepe schulden.
Er zijn zoveel mogelijkheden om schulden te maken.
Zodra je hier aankomt kun je gemakkelijk een lening afsluiten.
Je krijgt zo krediet en voor je het weet bouw je grote schulden op.
Maar op Curaçao kun je ook schulden maken via kredietbonnen,
of via een een bank.
Waarom is het hier dan zoveel gemakkelijker?
Omdat hier meer mogelijk is dan op Curaçao.
Op Curaçao heb je dan wel de kredietbon,
maar hier heb je de telefoon, je koopt computers en laptops op krediet,
Je kunt het zo gek niet verzinnen of je kunt het op krediet krijgen.
Mocht je in de schulden raken,
weet dat Nederland allerlei instanties heeft om je te helpen.
Maar je moet ze wel zelf benaderen.
In Nederland moet je niet zitten wachten.
Je moet zelf kijken wat je kunt doen.
Er zijn loketten waar je om hulp kunt vragen.
Zoals het juridisch loket, en maatschappelijk werkers. Gratis.
Als je het treft met de maatschappelijk werker, kan zij je op weg helpen.
Dus jij moet zelf... -Ja, je moet hier echt zelf aan de slag.
Als je blijft wachten, kom je nergens.
Oom. -Hé, vriend.
Hoe gaat het? -Rustig.
Wat bent u aan het doen?
Dingen voor jou aan het uitzoeken over Nederland.
Een paar folders en boeken. -Ja.
Ik was ook bezig met informatie zoeken.
En ik kom ook niet meer hals over kop.
Serieus, Juni? -Ja, oom.
Vertel me wat je uitgevogeld hebt.
Ik moet me meer oriënteren voordat ik kom.
Ik ga me beter oriënteren. En zodra ik meer weet, dan kom ik zeker.
Goed zo, Juni. -Oké, oom?
Dan ben ik bereid je te helpen. -Oké, oom.
Goed. -Je weet, we blijven contact houden.
Goed, zorg goed voor jezelf. -U hoeft niet te huilen.
Nee, nee, van blijdschap. -Superchill, oom.
Liefs. -Tot snel.
Ondertiteling: Maaike Vondenhoff Vertaling: Marlon Reina