Tip:
Highlight text to annotate it
X
Hallo,
ik ben Klaus Stoll.
Ik speel al heel lang bij de Berliner Philharmoniker.
Ik ben hier al 43 jaar en zie het orkest als mijn muzikale thuis.
Onder deze huiselijke gevoelens
en herinneringen zijn vele uitvoeringen van de Vijfde Symfonie van Beethoven.
De symfonie zelf is een markant stuk wat het contrabasspel betreft.
Er zijn twee passages met bijzondere contrabastechniek,
die aanzienlijk veranderde in de tijd waarin Beethoven leefde.
De eerste is het thema van het Scherzo. 0:01:01.120,0:01:04.4400:01:04.440,0:01:20.320 ♪ (speelt)
Dat klinkt heel ingehouden,
heel zacht,
maar Beethoven schreef hierbij 'pianissimo'.
Dus binnen één seconde,
en dat is het moeilijke aan deze passage,
binnen één seconde,
speel ik een legato op vier verschillende snaren,
en dat doe ik pianissimo. Dat is een grote uitdaging,
vooral met de grote strijkstok en dikke snaren van de contrabas.
♪ (speelt)
Ik ga nu verder bij maat 27:
♪ (speelt)
Met deze grove tonen
♪ (speelt)
ondersteun ik het thema dat wordt gespeeld door de blazers.
Dat betekent dat ik hier flexibel moet zijn als ik dit speel:
♪ (speelt)
dan speel ik thematisch materiaal,
maar de dynamiek is 'misterioso',
heel, heel erg duister.
Dat was een van de facetten
in het emotionele scala dat Beethoven met zijn muziek heeft opgebouwd.
Ik begin nog eens bij het begin.
♪ (speelt)
En dan rijst er een vraag.
Veel contrabassisten proberen deze passage te spelen met een opstreek,
omdat pianissimo gemakkelijker met de punt te spelen is:
♪ (speelt)
Maar dat werkt niet.
Dan moet ik met mijn hele arm omhoog, een hefboomwerking.
Natuurkundig gezien is het beter
als ik de strijkstok kan afrollen,
verticaal of horizontaal kan laten rollen
en de rol gewoon kan afmaken.
En belangrijk; bij een auditie tel ik (telt).
Het tempo moet kloppen:
♪ (speelt)
Nu tel ik verder:
♪ (speelt)
Dat is wat ik kan zeggen over het Scherzo, over hoe je dat speelt.
Ik moet de strijkstok zo draaien
dat maar een paar haren de snaar van de contrabas raken
en er een zachter geluid wordt geproduceerd.
Het moet een soort schaduw zijn.
Een schaduw in C mineur.
Hierna volgt het trio in C majeur.
Het trio is een grote uitdaging voor contrabassisten om een dans te spelen,
het thema van een dans.
In onze wereld,
de wereld van de contrabas, gebeurt het niet vaak dat we thema's spelen.
Dit is echter een goed voorbeeld
van een thema in C majeur,
dat een grote rondedans voorstelt.
♪ (speelt)
Wat gebeurt hier precies?
Ik moet zachter spelen en teruggaan naar piano, tot pianissimo.
Ik daarmee muzikaal iets uitdrukken,
wat qua beeld hetzelfde zou zijn
als dat de groep dansers zich verder van ons vandaan beweegt.
Ze dansen niet langzamer als ze zich van ons vandaan bewegen.
En dat muzikale beeld,
die afstand,
moet ik zien uit te beelden door veel dynamische variatie te gebruiken.
♪ (speelt)
Ik moet hiermee aangeven
dat een groep dansers zich fysiek van ons verwijdert.
Hoe moet ik dat doen?
Ik moet mijn strijkstok nauwkeurig gebruiken.
Terwijl ik hier speel, klinkt hier,
gezien het ontwerp van de strijkstok,
behoorlijk veel percussie.
♪ (speelt)
Er wordt veel kracht overgebracht op de snaar
en de stok springt behoorlijk ver terug.
Als ik dit wil verminderen
om zachter te spelen,
moet ik een kleiner gedeelte gebruiken.
Aan de holle vorm van de stok kan ik zien dat hier
precies het midden zit en dat ik daar de meeste controle heb.
Als ik nu heel zacht wil spelen,
moet ik de strijkstok opzij kantelen.
Nu speel ik niet meer met 140 haren, maar nog slechts met 20 of 10.
Ik speel dus niet zo,
maar ik draai de strijkstok,
en speel met dit kleinere oppervlak:
♪ (speelt)
Zo kan ik het tempo vasthouden
terwijl alle andere aspecten, dynamiek en articulatie, veranderen.
Zo heeft Beethoven het bedoeld:
♪ (speelt)
en daarna:
♪ (speelt)
De strijkstok danst alleen nog licht.
Dit is volgens mij de beste methode voor ons; als we die gebruiken,
en niet alleen bij Beethoven,
komen we meer te weten over onze fysieke mogelijkheden,
waardoor onze muzikale mogelijkheden aanzienlijk worden verbeterd.
Samen met mijn groeten
en mijn beste wensen voor jullie auditie, wil ik jullie iets meegeven
wat de beroemde Ray Brown zei:
'Stop niet met oefenen
voordat het mooier klinkt.' 0:09:34.760,0:09:36.8000:09:36.800,0:09:38.000 Heel erg bedankt voor het kijken.