Tip:
Highlight text to annotate it
X
Elk jaar op 24 december zetten kinderen overal op de wereld melk en koekjes buiten
in de hoop een magische, dikke man in hun huis binnen te lokken die cadeautjes achterlaat
voordat hij het huis van de buren binnensluipt.
Hoe is deze vreemde traditie ontstaan?
Je kan alle schuld op Noord-Europa steken, waar de winters koud en donker zijn
en deprimerend.
En de koudste en donkerste en deprimerendste is de zonnewende van 21 op 22 december.
wanneer de zon maar enkele uren licht geeft, als ze er al geeft.
Deze van de zon ontnomen mensen vonden magische personages uit die hen kwamen bezoeken en de sfeer opvrolijkten
door cadeautjes en feest mee te nemen.
Deze personages gingen van elfjes tot goden tot geiten, maar er zijn er twee die
extra interessant zijn in deze moderne context.
De eerste is St-Niklaas in de Nederlanden. St-Niklaas is dun en misschien een beetje nors, maar
hij brengt nog altijd cadeautjes begin december. Hij loopt gekleed als een bisschop in rood
en wit en met een staf en rijdt op een paard genaamd Amerigo of Slecht Weer Vandaag, voor wie de kinderen
aangemoedigd worden een wortel achter te laten. St-Niklaas word meestal Sinterklaas genoemd in het Nederlands.
Het tweede personage is Father Christmas uit Engeland. Father Christmas is een dikke, vrolijke
heiden gekleed in het groen met een hulstkroon op zijn hoofd.
Meestal is hij minder bezorgd om kinderen en cadeautjes dan hij is om eten en wijn
en feestvieren, en hij is misschien het beste bekend als een van de drie Kerstzielen die
de Vrek terroriseren.
Wanneer de Europeanen kolonies stichtten, begonnen Sinterklaas en Father Christmas en de andere personages
zich met elkaar te vermengen.
Dit verklaart waarom de Amerikaanse versie zo veel namen kent. Santa Claus is de Amerikanisatie
van Sinterklaas, maar hij wordt ook St-Nick en Father Christmas en Kris Kringle genoemd, die
uit Duitsland komt.
Op het Oude Continent waren dit verschillende personages, maar in de Nieuwe Wereld evolueerden ze in de loop van de tijd
tot één personage, iets wat je nog kan zien gebeuren in oude verhalen.
Zo kwam bijvoorbeeld het gedicht "The Night Before Christmas" in1823 in New York uit, dat beschreef hoe
Santa op het dak land en kousen vult met speelgoed.
Maar Santa is een elf, precies zoals in de Noordelijke Landen. Hij is heel klein
en rijdt met een miniatuurslee met kleine rendiertjes - wat veel beter past bij iemand met als
job het klimmen door schoorstenen.
Ook verschijnt het woord "Santa" nergens in het gedicht. De originele titel is "A Visit from
St-Nick".
Terwijl de 19e eeuw vorderde, evolueerde een dikke, menselijk lijkende, onsterfelijke Santa tot de norm bij
Amerikaanse auteurs. Het was in de States dat hij zowel zijn elfenwerkkracht en
zijn vrouw kreeg.
Tegen 1900 ongeveer was de Kerstman ontwikkeld tot zijn huidige, iconische stijl. Het moet opgemerkt worden dat, in tegenstelling tot
wat meestal gedacht wordt, Coca-Cola de kleuren van de Kerstman niet heeft aangepast aan het kleurenschema van het bedrijf, maar in de plaats
daarvan gebruikte het de geschikt rood-wit gekleurde Kerstman in 1931 om meer frisdrank te verkopen in
hun laagseizoen.
Hoewel Coca-Cola hem niet heeft gemaakt, hun omni-presente reclames hebben waarschijnlijk wel geholpen om hem te profileren als de Enige Echte
Kerstman in het hoofd van miljoenen mensen, hem helpend zich te verspreiden over culturen overal ter wereld
zonder een gewoonte van winter-cadeautjes.
Deze Amerikaanse Kerstman beïnvloedde op zijn beurt zijn relaties in Noord-Europa om meer zoals hem te worden,
niet altijd met de steun van de locale bevolking.
De Britse Father Christmas in bijzonder is volledig verdwenen in de Santa-Kerstman
tot op het punt dat velen niet meer weten dat er ooit twee bestonden.
In de Nederlanden, daarentegen, houdt Sinterklaas nog steeds stand als een apart personage.
;-)
Het enige detail over de Kerstman dat nog steeds open is voor debat, tenminste tussen verschillende landen,
is de plaats waar hij porecies loopt.
In de late 19e eeuw was zijn thuis op de magnetische Noordpool, recht onder het Noorderlicht.
Hoewel dit de meest diplomatische oplossing had geweest voor de Kerstman, is het magnetische Noorden sindsdien verhuisd
van het Noordelijke IJskap recht in de Arctische Oceaan, niet bepaald de ideale plaats om een speelgoedje in elkaar te steken.
van het Noordelijke IJskap recht in de Arctische Oceaan, niet bepaald de ideale plaats om een speelgoedje in elkaar te steken.
Dus claimt Canada dat zijn werkplaats ergens in Nunavut ligt en heeft het de Kerstman een postcode gegeven
en - geen grap - officieel Canadees burgerschap.
Het Amerikaanse antwoord is dat de Noordpool niet refereert naar het nogal overduidelijk onbewoonbare
stuk niet-bewoonbaar ijs, maar eerder naar het kleine stadje North Pole in Alaska.
Denemarken claimt dat hij woont in hun voormalige kolonie Groenland, iets waar Groenland, mocht het u verrassen,
mee akkoord gaat.
De Scandinavische landen ruzieën over zijn exacte locatie, maar Finland is de duidelijke winnaar in
deze discussie met de werkplaats in Rovaniemi op de Noordpoolcirkel.
Om waterdicht bewijs te hebben kan je de Kerstman daar gaan bezoeken en kijken naar de elfjes, speelgoedjes,
rendieren en postkantoor, wat de Finse claim vrij sterk maakt. De Kerstman is zelfs beschikbaar
tijdens het laagseizoen.
Maar, maakt niet uit waar hij zijn uitvalsbasis heeft, de Kerstman slaagt er nog steeds in de wereld rond te gaan in
één nacht om al die cadeautjes af te leveren... en alle koekjes op te eten.